TRẦN BÍCH SAN

QUÁ HẢI VÂN QUAN

Tam niên tam thướng Hải Vân đài,
Nhất điẻu thân khinh độc vãng hồi .
Thảo thụ bán không đê nhật nguyệt,
Càn khôn chích nhãn tiểu trần ai !
Văn phi sơn thuỷ vô kỳ khí
Nhân bất phong sương vị lão tài .
Mạc đạo Tần quan chinh lộ hiểm,
Mã đầu hoa tận đới yên khai !

QUA ÐÈO HẢI VÂN

Ba năm ba lượt Hải Vân,
Chiếc thân chim nhẹ mấy lần ngược xuôi .
Cỏ cây vắt vẻo lưng trời
Càn khôn chếch mắt nhỏ nhoi lạ dường .
Văn không sông núi tầm thường
Người chưa dày dạn phong sương há tài !
Nẻo Tần chớ bảo chông gai
Khói tuôn đầu ngựa dặm dài nở hoa .

Trần Bích San (Tam Nguyên Vị Xuyên) - 1838-1877, người làng Vị Xuyên, huyện Mỹ Lộc. tỉnh Nam Ðịnh. Khi học thầy hoàng giáp tam đăng Phạm Văn Nghị, thầy đổi tên cho là Bích San. Năm 1864 đõ giải nguyên trường Nam. 1865 vào kinh đỗ hội nguyên và đình nguyên. Vua Tự Ðức ban cho hiệu là Hy Tăng. Năm 1867 làm tri phủ Thăng Bình, đổi đi Ðiện Bàn, thăng Án Sát Bình Ðịnh. Năm 1868 được triệu về kinh sung chức phó chủ khảo, có lỗi bị giáng xuống tri phủ. Năm 1869 lại được vời về kinh quyền Hộ Bộ Sự Vụ, Lễ Bộ Sự Vụ. Ba lần vượt đèo Hải Vân, ông làm bài thơ này .