Phạm Ngũ Lão


Thuật hoài

Hoành sáo giang sơn cáp kỷ thu ,
Tam quân tì hỗ khí thôn Ngưu .
Nam nhi vị liễu công danh trái
Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu .



Chí trai thời loạn

Ba quân tướng sĩ hùng anh
Mấy thu ngọn giáo tung hoành non sông
Làm trai chưa thỏa tang bồng
Thẹn thùng nghe kể chiến công Vũ hầu
Chú thích:
*Thuật hoài : khẳng khái bày tỏ chí khí mình ( ở đây dịch giả mạn phép đặt đầu đề bài thơ dịch cho hợp với nội dung )
*Ngưu : một sao sáng ở về phương Bắc
*Vũ hầu : tức Gia Cát Lượng , một người tài đời Tam quốc , giúp Lưu Bị dựng nên nhà Thục Hán , lập được nhiều chiến công lẫy lừng , chết được truy tặng tước Vũ Hương Hầu


*Phạm Ngũ Lão (1255-1320) người làng Phù Ủng , huyện Ðường Hào ( nay thuộc huyện Ân Thi , tỉnh Hải Hưng ), vừa là môn khách vừa là con rễ của Hưng Ðạo Vương Trần Quốc Tuấn . Ðược Hưng Ðạo Vương tiến cử , vua Trần Nhân Tông sai nắm đội quân hữu vệ , lập được nhiều chiến công trong cuộc chiến chống quân Mông Cổ . Sau làm đến chức Ðiện Soái Thượng Tướng Quân tước Quan Nội Hầu . Tuy xuất thân hàng võ tướng nhưng Ông vẫn ham đọc sách ngâm thơ . Các sử gia đời sau đều khen Ông là người văn võ toàn tài Phạm Ngũ Lão mất năm 1320 , vua Trần Minh Tông nghỉ chầu 5 ngày để tỏ lòng tưởng nhớ . Khí phách anh hùng của Ông còn lưu lại qua bài thơ trên .