Cù An Hưng - Thuật hoài
(dịch thơ Nguyễn Thượng Hiền)



Bút tự của Nguyễn Tôn Nhan

Cố quốc tin tức bặt
Tha hương bạn hiếm thay
Ngẫng đầu trước non xanh
Về đâu tấm thân này

Non xanh tuyệt nhiên lặng
Chỉ thấy mây thu bay
Vầng dương phía tây lặn
Cổng khép hận dâng đầy

Cuộc đời đang phiêu bồng
Bỏ nước chục năm chẵn
Nh́n khắp không ai thân
Biển trời bước lên ngắm

Mai già chống sương tuyết
Vốn cậy xương cứng nặng
Tóc bạc chết ven trời
Ḷng ta không tiếc hối

Thù nước không trả nổi
Đạo trời thăm thẳm sao
Sẵn thân bảy thước đây
Quyết gánh vạn lo âu

Dân chúng lửa bạo đốt
Giang sơn ! Thẹn xiết bao
Bấc tàn ngồi tuốt kiếm
Mưa gió đông trời cao
Cố quốc âm tín tuyệt
Tha hương trù lữ hi
Cử đầu vọng thanh sơn
Ngô sinh tương an qui

Thanh sơn mặc vô ngữ
Đăn kiến thu vân phi
Tà dưong phục tây đọa
Thán tức yểm kinh phi

Thử thân như cô bồng
Khứ quốc thập dư tải
Tứ cố vô tương thân
Đăng cao vọng thiên hải

Hàn mai dịch sương tuyết
Thị hữu kính cốt tại
Bạch phát từ thiên nhai
Ngô tâm chung bất hối

Quốc thù bất khả phục
Thiên đạo lương du du
Đồ tương thất xích thân
Tái thử bách niên ưu

Thương xích khốn ngược diễm
Sơn xuyên đại hàm tu
Hàn đăng phủ kiếm tọa
Phong vũ minh cao thu


* Nguyễn Thượng Hiền (1867 - 1926) hiệu là Mai Sơn, con ông Nguyễn Thượng Phiên, Ngự Sử triều Tự Đức, người làng Liên Bạt, huyện Sơn Minh, nay là phủ Ứng Ḥa, Hà Đông. Ông đỗ Hoàng Giáp năm 1892, lănh chức Biên Tu trong sử quán, ít lâu sau, đổi ra Bắc làm đốc học Nam Dịnh. Khi người Pháp phế vua Thành Thái, ông công phẫn lên phủ Toàn quyền chất vấn, không xong, bỏ quan, trốn sang Trung Quốc hoạt động cách mạng, cùng ông Phan Bội Châu sáng lập Việt Nam Quang Phục Hội . Cuộc vận động độc lập cho nước nhà gặp nhiều thất bại, ông vào tu chùa Thường Tích Quang ở Hàng Châu rồi mất ở đó .