Nguyễn Trăi

Nguyễn Trăi (1380-1442) hiệu là Ức Trai, người làng Nhị Khê, huyện Thượng Phúc ( Thường Tín) , tỉnh Hà Đông, con Ông Nguyễn Phi Khanh, đậu Thái Học, sinh đời nhà Hồ . Trong công cuộc mười năm b́nh định Ông giúp vua Lê Thái Tổ về sách lược và từ mệnh trong quân, lập được nhiều công nên được phong tước và được liệt vào bậc khai quốc công thần . Năm 60 tuổi, về trí sĩ ở Côn Sơn thuộc huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương .Ba năm sau Ông bị vu oan là người đă xúi Nguyễn Thị Lộ, người thiiếp của Ông giết vua Thái Tông, nên phải tội tru di tam tộc . B́nh sinh Ông sáng tác rất nhiều văn thơ, hiện c̣n lưu lại: Ức Trai Thi Tập, Đại Nam Địa Dư Chí, Quân Trung Từ Mệnh Tập, một tập thơ chữ Nôm ...



Ngẫu thành

Thế thượng hoàng lương nhất mộng dư
Giác lai vạn sự tổng thành hư
Như kim chỉ ái sơn trung trú
Kết ốc hoa niên độc cựu thư

T́nh cờ làm nên bài thơ

Là thôi! Tỉnh giấc kê vàng
Mới hay muôn sự thảy ṭan hư không
Dựng nhà trong núi mà ưng
Sách xưa ngồi đọc nghe rừng nở hoa

(Khuê Văn Nguyễn Tấn Hưng dịch)