Bông Giấy

Lê Tấn Tài

Cây bông giấy tên khoa học là Bougainvillea spectabilis đặt theo tên của Louis Antoine de Bougainville, một nhà thám hiểm người Pháp. Ông đã khám phá ra cây này trong thời gian thực hiện cuộc hành trình quanh thế giới từ năm 1766 đến 1769. Bông giấy là một loại cây leo hoặc bụi cảnh quan phổ biến và nổi tiếng trong các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Cây bông giấy có lá nhỏ, màu xanh sẫm, nhưng điểm nổi bật nhất của nó là những vòng hoa màu sắc tươi sáng và bền bỉ.

Cây bông giấy không thực sự có hoa như các loại cây hoa khác. Thay vào đó, những gì chúng ta thấy là những chiếc lá màu bắt mắt như đỏ, hồng, tím, cam, vàng hoặc trắng, tùy thuộc vào giống cây. Những chiếc lá này được gọi là lá bắc (bracts) có màu sắc mạnh mẽ và bao phủ những bông hoa thực tế nhỏ. Mặc dù không có hoa thực sự, lá bắc vẫn có chức năng thu hút côn trùng để thụ phấn và phát triển hạt giống. Một số giống cây bông giấy còn có mùi hương dễ chịu để thu hút côn trùng.
Cây bông giấy dễ trồng và thích nghi nơi có nhiều nắng gió, chịu được hạn, nhưng chịu lạnh kém. Ngoài ra, cây còn có khả năng thanh lọc không khí cao, nên được sử dụng phổ biến trong cảnh quan đô thị, trồng trên các dải phân cách và trong công viên. Thường được trồng làm cây leo trên hàng rào, giàn hoặc lan can, treo trên lưới mắt cáo hoặc trong các chậu để trang trí. Cây bông giấy cũng có thể được cắt tỉa và tạo hình thành các dạng cây bonsai.
Khi được chăm sóc đúng cách, cây có thể mang lại sự tươi tắn và màu sắc quanh năm. Một điểm cần lưu ý là cây bông giấy có gai trên thân và cành, vì vậy cần cẩn thận khi chăm sóc để tránh va chạm và gây tổn thương.
Đất trồng và nguồn dinh dưỡng cũng rất quan trọng đối với cây bông giấy. Nếu trồng ngoài chậu, cây sẽ phát triển mạnh mẽ hơn, cho hoa nhiều và đẹp hơn. Cây trong chậu cần được bổ sung đất mới thường xuyên, kết hợp với phân chuồng và NPK theo tỉ lệ phù hợp. Tưới nước đậm khoảng 3-4 tuần một lần là tốt. Đặc biệt, cây mới trồng trong vài năm đầu cần được chú ý cung cấp đủ nước. Tuy nhiên, tưới quá nhiều nước có thể gây thối rễ cây.
Cây bông giấy cần được hỗ trợ thân leo để phát triển tốt, nên làm giàn để buộc vào. Quan trọng là không được xoắn dây leo. Cắt tỉa cây thực hiện vào cuối mùa đông và nên cắt tỉa nhẹ sau mỗi chu kỳ nở hoa. Rệp cây thường xuất hiện vào đầu mùa xuân, và có thể sử dụng vòi phun nước để loại bỏ chúng.

Bông giấy có nhiều loại phổ biến như sau:

- Bông giấy Thái Lan có cánh nhỏ, màu đỏ rực, ít rụng và ra hoa thường xuyên. Loại này rất dễ trồng, giâm cành cũng sống, thường được trồng trước cổng nhà. Với vẻ đẹp nổi bật, nó cũng phù hợp để trồng trong nhà.


- Bông giấy Ấn Độ, còn gọi là Bông giấy đổi màu, đặc biệt trong các loại hoa giấy. Khác biệt so với bông giấy một màu hoặc ngũ sắc, Bông giấy Ấn Độ có từ 2-4 màu trên 1 bông hoa. Ban đầu, hoa mọc màu trắng, sau đó chuyển thành màu hồng nhạt và cuối cùng là màu đỏ tía đặc trưng. Hoa mọc nhiều ở đầu cành, thành từng chùm hoa trắng đỏ xen kẽ, rất đẹp mắt.


- Bông giấy nhẵn (Bougainvillea Glabra) có nguồn gốc từ Brazil. Cây này thường mọc cao và bò leo trên vách, trên cổng. Thân cây có nhiều gai nhọn, lá màu xanh bóng, mặt dưới màu xanh xám, hình trái xoan, đỉnh hơi nhọn. Hoa chùm to nở đầy cành trong mùa hè, rất đẹp. Loại này rất dễ trồng, nhưng cần chiết cành trồng để cây phát triển mạnh mẽ.


- Bông giấy Mỹ có dáng cây hình nấm, nhỏ gọn, lá và bông nhỏ. Hoa xinh xắn, rất thích hợp cho việc trồng trong không gian nhỏ và sang trọng.


- Bông giấy ngũ sắc có lá màu xanh sẫm hoặc xanh nhạt, có các vết sọc hoặc mảng màu trắng hoặc vàng. Màu sắc nguyên thủy của nó được thay đổi, thay vì có màu sắc đơn điệu như các loài bông giấy thông thường. Loại cây này thường được chăm sóc và ghép tỷ mỹ bởi những người thợ lành nghề trong ngành cây cảnh.


- Bông giấy Vạn Hoa Lầu cho hoa màu đỏ hồng lẫn tím. Đây là một sự lựa chọn phù hợp cho những người yêu thích màu sắc đa dạng. Cây có kích thước nhỏ, thường được trồng trong chậu để làm cảnh.


- Bông giấy cẩm thạch có lá trắng xanh, đặc biệt cây có rất nhiều bông hoa.


- Bông giấy cao bồi có hoa nhiều màu mà không cần ghép. Loại này có ba màu đặc trưng là màu đỏ, màu cam và màu trắng. Lá nhỏ hơi tròn, giữa xanh, chung quanh màu trắng bạc tạo nên vẻ lạ mắt. Hoa đỏ giữa lá bạc nổi bật và rất đẹp.


Cây bông giấy là một loại cây rất linh hoạt và mềm mại, nó phát triển nhanh chóng và có khả năng phục hồi tốt sau khi bị uốn cong. Điều này cho phép nghệ nhân bonsai uốn cong cây theo nhiều hình dáng độc đáo và đẹp mắt. Bonsai mini của cây bông giấy có nhiều nhánh nhỏ và thân gỗ chắc chắn, có thể đặt ở nhiều vị trí khác nhau trong nhà như bàn làm việc, bàn khách, lan can hay sân vườn, tùy thuộc vào không gian của căn nhà.
- Dáng thác đổ giống như một dòng thác lớn đổ từ trên xuống. Với dáng cây mềm mại và xu hướng vươn lên đẹp mắt, cây bông giấy thể hiện nguồn sống vô tận và ý chí vươn lên không ngại khó khăn.
- Dáng tam đa được tạo thành từ cây có 3 thân chung một gốc hoặc cây có 2 cành và 1 ngọn. Ngoài ra, các tán lá và hoa cũng được cắt tỉa một cách tròn trịa. Dáng tam đa là biểu tượng của đa phúc, đa lộc và đa thọ.
- Dáng thất hiền có 7 nhánh xếp tầng so le với nhau từ gốc đến ngọn, thể hiện cho 7 vị hiền nhân và sự lạc quan, yêu đời trong cuộc sống vô âu vô lo.
- Dáng đại trượng phu có gốc và thân to, chắc khỏe, lá cành sum suê tạo thành dáng đứng hiên ngang, tượng trưng cho bậc trượng phu, bậc anh hùng hiên ngang và hào kiệt.
- Dáng ngũ phúc gồm 1 thân và 5 tán hoặc 1 gốc và 5 thân. Kiểu dáng này được ưa thích vì nó mô phỏng hình ảnh một khu rừng sơn thủy. Ngũ phúc tượng trưng cho 5 yếu tố tốt đẹp trong phong thủy: Phúc, Lộc, Thọ, An và Khang. Vì ý nghĩa này, rất nhiều gia đình Việt thường chọn cây ngũ phúc để trang trí trong các dịp Tết.
- Dáng tiên nữ đặc trưng bởi các cành nhánh mảnh khảnh và mỏng manh. Thân cây được uốn cong mềm mại và tỏa sắc rực rỡ như tiên nữ giáng trần, biểu tượng của sự tao nhã, cao quý và khí chất thanh tao.
- Dáng mẫu tử có 2 thân cùng gốc, đường kính của cây con tối đa bằng 2/3 đường kính cây mẹ, chiều cao của cây con không vượt quá 1/2 chiều cao cây mẹ. Cây có dáng xiêu, mềm mại và uyển chuyển, thể hiện cảnh người mẹ luôn âm thầm che chở và bảo vệ đứa con của mình mà không cần lời than vãn, luôn giang rộng đôi bàn tay của mình để nâng đỡ và che chở con trong mọi hoàn cảnh.
- Dáng cổ thụ có độ tuổi khá cao và hình dạng độc đáo, thể hiện sự kiên cường và khả năng luôn vươn lên phía trước.

Bông giấy tỏa ra vẻ đẹp tinh khiết giữa cuộc sống ồn ào và xô bồ. Nhìn từ xa, nó gợi lên cảm giác mê hoặc với mảng màu tươi sáng phủ lên cành và lá. Mỗi cánh hoa trong bông giấy tĩnh lặng như một nhịp điệu nhẹ nhàng, như giọt sương sớm đọng lại trên tán lá, mang đến cảm giác tươi mới và êm dịu, như một lời nhắc nhở rằng tình yêu và sự tươi mới vẫn còn tồn tại trong thế giới này.
Rabindranath Tagore, nhà văn và nhà thơ nổi tiếng Ấn Độ, khuyên chúng ta hãy trân trọng từng khoảnh khắc và tìm thấy vẻ đẹp trong sự thoáng qua của cuộc sống:
"Đôi khi, cuộc sống hối hả quá nhanh,
Chúng ta bị cuốn vào vòng xoáy đau thương.
Nhưng bông giấy ơi, em nhắc nhở ta
Rằng tất cả chỉ là nhất thời, không trường tồn mãi mãi."

Bông giấy là loài hoa thường được liên kết với đam mê và vẻ đẹp. Người ta tin rằng để làm cho mối quan hệ trở nên nồng nàn hơn, nên tặng một cành bông giấy cho người mình yêu. Nhìn vào những cành hoa bông giấy rực rỡ, chúng ta không thể không say mê với những mảng màu sặc sỡ. Hương thơm nhẹ thoảng từ những đóa hoa tím, đỏ, cam hay vàng, giống như những viên ngọc quý. Bông giấy là những vòng xoắn của tình yêu và sự vươn lên. Dù trải qua nắng mưa, cây vẫn nở hoa rực rỡ, tạo nên một cảnh tượng đẹp mắt. Có lẽ, điều đó cũng tương tự như cuộc sống của chúng ta, không thể tránh khỏi khó khăn và thử thách, nhưng chỉ cần kiên trì và vượt qua, sẽ luôn có những bông hoa tươi đẹp đợi chúng ta phía trước. Đôi khi, trong cuộc sống đầy biến động, chúng ta cần những điều nhỏ như bông giấy để giữ cho tâm hồn luôn tươi mới và tự do bay cao.