Ðọc sách cổ

Vua Hoàn Công đọc sách ở nhà trên . Có người thợ mộc đang đẽo bánh xe ở nhà dưới, nghe tiếng đọc , bỏ chàng , đục chạy lên thưa vua rằng :
-Xin dám hỏi nhà vua đọc những câu gì thế ?
Hoàn Công nói :
-Những câu của thánh nhân
-Thánh nhân hiện nay còn sống không ?
-Ðã chết rồi .
-Thế thì những câu nhà vua học chỉ là những tao phách của cổ nhân đấy thôi !
- À anh thợ ! Ta đang đọc sách , sao dám được nghị luận ? Hễ nói có lý thì ta tha , không có lý thì ta bắt tội .
Người thợ mộc nói :
-Tôi đây cứ lấy việc tôi làm mà suy xét , khi đẽo cái bánh xe , để rộng thì mộng cho vào dễ , nhưng không chặt ; để hẹp , thì mộng cho vào khó và không ăn khớp . Còn làm không rộng, không hẹp , vừa vặn đúng mực , thì thật tự tâm tôi liệu mà nẩy ra tay tôi làm , như có cái phép nhất định , chớ miệng tôi không thể nói ra được . Cái khéo ấy tôi không thể dạy được cho con tôi , con tôi cũng không thể học được tôi . Bởi thế tôi năm nay đã 70 tuổi mà vẫn giữ nghề đẽo bánh xe . Người đời cổ đã chết , thì cái hay người đời cổ khó truyền lại được , tưởng cũng đã chết cả rồi . Thế thì những câu nhà vua học thật chỉ là những tao phách của cổ nhân mà thôi .
Vua cho người thợ nói phải .