Nguyên nhân khóc than



Một vĩ ẩn sĩ trú trong vùng núi sâu. Do phẩm đức cao thượng, hiền từ nên được mọi người tôn trọng. Ngài không hề làm tổn hại các sinh mệnh trong thiên nhiên, ngay khi đi đường cũng rất cẩn thận vì sợ lỡ ra dẫm chết một con kiến. Sau khi đã qua tuổi 80, sức khoẻ của ngài không được như trước, ngài cũng tự ý thức được điều này. Đến một hôm, biết là giờ ly biệt đã tới, ngài gọi các đệ tử đến bên giường rồi nghẹn ngào than khóc.
Các đệ tử vô cùng kinh ngạc hỏi:" Mỗi ngày sư phụ đều kiên trì học tập, dạy dỗ học trò, xưa nay chưa bao giờ chảy nước mắt. Khi bị người vô lý xúc phạm cũng không hề khóc. Sao hôm nay sư phụ lại khóc than thương tâm vậy?"
- Sở dĩ ta khóc là vì trước lúc lâm chung, ta đã tự vấn lương tâm:" Có kiên trì học tập không? phẩm hạnh có đoan chính không?, có làm việc thiện không?". Ta đều trả lời là "có", thế nhưng khi tự hỏi:" Đã qua cuộc sống của người bình thường chưa? Thì ta chỉ có thể trả lời là "chưa". Vì thế ta khóc!