Truyện thật ngắnPhần 1 | 2
Góp nhặt các truyện thật ngắn, nhưng lại là những bài học lớn và chứa đựng ít nhiều tính thiền đằng sau những câu chuyện nhỏ...
Ước Mơ Đạt Được Ngày xưa, khi còn bé, tôi thích đọc báo, truyện, nhất là cứ đến mùa xuân, sách báo tràn ngập, đủ màu sắc ở các quầy . Tôi mơ ước, sau này tôi sẽ có rất nhiều báo nhất là báo xuân, tôi sẽ đọc cho thật đã thèm. Nay tuổi về chiều, cuộc sống khó khăn, tôi đi bán báo, cầm xấp báo Xuân trên tay, bìa báo rực rỡ những cành mai, cành đào mà tôi nào có xem được. Nghĩ lại, mơ ước tuổi thơ nay đã được rồi nhưng có một nửa. Nó Ba mất. Mẹ nó sợ tuổi thanh xuân trôi qua uổng phí, đi thêm bước nữa. Nó về ở với Nội. Nội già. Nó làm tất cả. Nó giống người Châu Phi - đen trùi trũi. Có người hỏi :" Mầy có buồn không? ". Nó yên lặng nhìn xa xăm. Một chiều, nó dẫn về một con bé, nhỏ hơn. Nội nhìn nó ngạc nhiên. Nó ngậm ngùi: "Con còn có Nội - nó chẳng còn ai!" Gia Đình Gia đình tôi, những mười anh chị em. Nhà nghèo, bữa ăn chỉ là cá khô kho quẹt hay rau luộc chấm mắm sả, nhưng cả gia đình xúm lại ăn vui lắm. Má cấm không cho ai ăn tô dĩa sợ sau này anh em tứ tán. Thời gian trôi, anh em tôi lần lượt có gia đình riêng. Vì công việc làm ăn, mỗi người ở một nơi. Ba mất. Má đã già. Gia đình thưa tiếng cười. Ngày Tết má chờ hoài. "Con Hai, thằng Ba, con Tám...." Tay già lóng cóng dọn đủ mười cái chén chờ con. Bức Thư Không Có Thư Năm 1971, chiến tranh ác liệt. Tôi thành một binh nhì, khi chưa tròn 17 tuổi. Mồng 3 Tết, trực ban báo có khách. Thật sững sờ, khi thấy bố. Lặn lội hơn 100km, ăn xong bữa cơm chiều với con, ông lại tất tả ra ga cho kịp chuyển tàu đêm. Sau Tết, tôi nhận một bức thư không có thư. Gửi từ Yên Viên. Có 2 đồng rưỡi và vài dòng viết vội trong bì. Đó là tiền lì xì cho tôi sau khi mua vé tàu về cơ quan của bố. Như Một Phép Mầu Cô tôi muộn chồng vì quá dữ tánh, ruột thịt cũng chẳng ai muốn gần, đành lấy người đàn ông góa vợ. Cô tôi coi Lộc, con riêng ông chồng như cái gai trong mắt. Sáu tuổi, Lộc làm đủ việc mà lằn roi mới vẫn chồng lên dấu đòn cũ. Lộc mười lăm tuổi, bố chết. Đinh ninh Lộc bỏ đi, nên ngày mở cửa mả, cô tôi đuổi khéo: - Có muốn về với bà ngoại mày không? Lộc cúi đầu, nói trong nước mắt: - Con đi rồi, mẹ ở với ai ?.. Sau câu nói, dường như tỉnh khắc nghiệt của bà mẹ ghẻ cũng được chôn vào nấm mộ, cô tôi về, đi chùa, ăn chay. Lộc trở thành cậu ấm, rồi trở thành thạc sĩ, mẹ con yêu thương nhau như một phép màu. Một Buổi Sáng Thằng bé mặc bộ quần áo rách phong phanh bước chân sáo trên đường mặc gió lạnh. Nó ghé vào một hàng phở nhỏ, nghèo nàn bên góc phố, đường hoàng nói lớn: - Dì bán cho con tô phở ba ngàn đem về. Bà hàng phở nhìn nó, nhưng rồi lại cụp đầu xuống. Tưởng bà không nghe, nó nói càng lớn hơn. Nào ngờ, bà mắng xối xả: - Tao không bán. Mới sáng sớm mà mày đã tới ám tao hả thằng ăn mày! Mua ít vậy sao tao bán? Nó cúi gầm mặt, nằm chặt mấy tờ giấy bạc lẽ nhàu nát trong tay rồi lầm lũi bước đi. Nó chỉ muốn mua cho mẹ một tô phở, nên để dành mãi từ số tiền ít ỏi bán vé số hàng ngày. Mẹ nó đau. Bàn Tay Mẹ Cắt móng tay cho mẹ, chợt nhận ra bàn tay mẹ toàn xương, những lóng tay khô như cọng rạ phơi mất tính hồi sinh. Bàn tay ấy từng tắm rửa cho con, vỗ vào mông để con tròn giấc ngủ. Áo con lành nhờ bàn tay mẹ. Con đói lòng bàn tay mẹ đút miếng cơm nhai. Giờ hai bàn tay mẹ đã gầy như không cách nào gầy nữa. Mẹ cố xỏ sợi chỉ vào lỗ kim nhưng đầu sợi chỉ cứ đưa qua đưa lại không sao xỏ vào được. Con thương mẹ vô cùng.. Điều Ước Đêm trắng sáng, tôi ngồi bên cạnh ông nội ngắm trăng. Nhớ lại những điều ước mấy ngày trước, tôi hỏi ông: - Ông ơi, nếu như ông có một điều ước ông sẽ ước gì ạ? Ông nhìn tôi mỉm cười: - Thế cháu sẽ ước gì nào? Không chần chừ, tôi kể cho ông chuyện về những điều ước của nhóm bạn. Nghe xong ông chậm rãi nói: - Nếu có một điều ước ông sẽ ước mọi người trên thế gian này có một điều ước như ông. Nhưng theo ông trong thực tế, điều ước hay nhất là điều ước mà ta có thể thực hiện được cháu ạ. Tình Cha Bạn kể: Cha nghiêm khắc làm bạn thấy cha xa cách. Bạn mong hằng ngày được không nhìn thấy cha. Rồi bạn vào đại học. Liên lạc với cha, bạn không trực tiếp gọi điện thoại mà chỉ gửi tin nhắn. Điện gọi. Cha bị tai nạn! - Trong bệnh viện. Bạn mở điện thoại di động của cha ra xem. Trong hộp thư lưu, chỉ mỗi tin nhắn của bạn trong 6 tháng qua được cha lưu đầy đủ. Nhìn bạn hai tay nằm chặt tay cha, tôi tin bạn đã hiểu điều gì ẩn sau vẻ nghiêm khắc của một người cha. Những Ngón Tay Ngày còn bé đi học, tôi làm toán bằng cách đếm từng ngón tay. Sau này ra trường làm việc, đếm tiền lương tháng cũng bằng những ngón tay, và tôi đã say sưa, nát rượu cũng chỉ vì cầm ly bằng những ngón tay ấy. Sống trong một môi trường nghiêm khắc, tôi đã biết cạo từng hạt điều cũng bằng những ngón tay ấy. Ngày về, tôi chấp những ngón tay ấy để lạy mẹ mà tạ lỗi và mẹ mỉm cười tha thứ khi tôi đã biết bắt đầu làm lại cuộc đời bằng những ....ngón tay ấy.. Cây Đòn Gánh Cha mẹ mất sớm. Thúy nuôi hai đứa em bằng gánh chè thập cẩm. Cái đòn gánh cổng hai đầu trách nhiệm. Thúy đã hoàn thành tâm niệm của cha mẹ. Thằng Tân đã tốt nghiệp đại học, đã có việc làm, có thể lo cho con Mai đang học lớp mười hai .Với số tiền nhỏ thằng Tân gởi về mỗi tháng, Thúy không đi bán chè dạo nữa, chị sửa lại cái hiên nhà và mở quán chè cố định. Chị cẩn thận lau cái đòn gánh sạch sẽ, nâng niu nó như một kỷ vật, tìm chỗ kính đáo để cất vào. Thằng Tân nghĩ phép năm về thăm chị. Thúy đi chợ chưa về, Tân dọn dẹp nhà cửa. Nó châm lừa đốt rác, quăng luôn cái đòn gánh vào đóng lửa đang rừng rực cháy. Xế Chiều Buổi sáng, nghe má nói ba bị bệnh. Trưa đi học về ,không thấy ba. Hỏi má, má nói :" Ba mày đi làm núi, ở lại, mai mới về ". Con buồn - Ba lớn tuổi rồi mà cứ vất vả mãi. Chiều hôm sau, sẩm tối rồi mà chưa thấy ba về. Má lo lắng hết vào lại ra.. Ba về, chiếc xích xe đạp treo ở cổ xe. Trên xe là hai bó mây nặng. Mồ hôi đầm đìa, ba nhìn hai mẹ con cười. Con cũng cười mà lòng xót xa. Mẹ Mẹ tập thói quen cho từ nhỏ, ngủ phải tự mắc mùng. Dầu vậy nhưng chưa bao giờ mẹ yên tâm, khuya là thấy mẹ nhẹ nhàng vào mùng soi đèn đập muỗi. Dịp về quê ngủ lại tự mắc mùng, mẹ luôn dặn, ngủ phải tấn mùng cẩn thận kẻo muỗi vào. Ấy vậy nhưng tôi chưa bao giờ làm tốt công việc của mình. Khuya thấy mẹ lụm cụm vào mùng nhưng không phải đập muỗi mà quạt nhè nhẹ. Thấy tôi thức giấc, mẹ nói trong mùng có muỗi mà mắt mẹ thì kém quá rồi. Nghẹn lời, nước mắt tôi chảy lúc nào chẳng biết. Ước Mơ Dưới ánh đèn vàng vọt, ông ngồi co ro trước hiên một cửa hàng tiện lợi, gương mặt hốc hác không thể giấu hết nỗi niềm suy tư:" Tết ấy mà, nhìn người tấp nập đi sắm sửa chuẩn bị là lòng lại buồn. Cũng đã lâu lắm bác không cảm nhận được cái không khí quây quần bên gia đình nên buồn lắm, nhiều lúc chỉ muốn quay về 25-30 năm trước, với cả nhà bên nồi bánh chưng to sụ. Phải chi giờ mà được ở cùng các con, các cháu thì chẳng mong muốn gì hơn nữa rồi". Mười năm xa quê, mười năm chưa từng dám nghĩ tới hai chữ" đoàn viên " vì không tiền bạc, không nhà cửa, cuộc sống của ông hiện tại chỉ là "sáng nhặt ve chai, tối về đây nằm ngủ", chật vật kiếm ăn qua ngày. Áo Len Mẹ bệnh, về ngoại ở riêng. Con xếp dọn đồ đạc, thấy cái áo len mẹ rách bươm bèn đem bỏ đi. Trời trở lạnh, mẹ bảo về lấy cho mẹ cái áo len ở trong tủ. Con đưa cái áo len mới mua, đẹp hơn, ấm hơn, mẹ không chịu. Mẹ đòi lấy cho được cái áo len màu tím. Mãi sau này con mới hiểu ra đó là cái áo len chính tay mẹ đan từ thời còn gái. Tưởng Bà Chị thông minh, sắc sảo và cá tính. Anh hiền lành tốt bụng và xuề xoà. Chị là bà chủ trong gia đình, anh lặng lẽ như cái bóng. Con gái lớn đưa bạn trai về ra mắt. Anh bảo :"Thằng này ngỗ ngáo, nói năng văng mạng, không được ". Chị bảo :" Được, thế mới đàn ông., như anh thì... ".Ý chị là ý trời, anh im lặng. Cưới nhau ít lâu, thỉnh thoảng con gái chị về với vài vết bầm và rất nhiều nước mắt. Nhìn bóng anh lặng lẽ ,chị thấy gia đình mình sao mà êm ấm. Gió Sông Quê Gió thổi từ bờ sông, mát rượi. Hôm nay, em gái ngoài bắc vừa về, Hiền lúc lắc ra sông xách nước cho nó tắm. Nắng nôi, dễ đến gần hai tháng không có giọt mưa, giếng làng trơ đáy. Nhà có năm chị em, Hiền là chị cả, bị dị tật ở chân. Mẹ mất sớm, Hiền bỏ học, trở thành mẹ của lũ em. Rồi cơ cực lớn lên, đàn em, công nhân trong nam, ngoài bắc. Cứ như vậy, Hiền lam lũ nuôi em quên cả đời mình. Mỗi lần con cái về đông đủ, cha già lại nhìn chị, khóc không thành tiếng. Hiền vẫn thập thễnh xách nước cho em tắm, như là cái việc tự nhiên lâu nay chị vẫn làm. Gió vẫn thổi từ bờ sông, mát rượi. Mưa Đêm Bé. Con bệnh mỗi khi trời trở lạnh đột ngột. Đặt lưng xuống là con ho không dứt. Mẹ ôm con ngồi suốt đêm. Con yên giấc trong vòng tay mẹ ấm áp. Lớn. Con lập nghiệp xa nhà. Nhiều bàn tay chìa ra với con, giúp đỡ, chỉ dẫn, nhưng không có vòng tay nào êm và ấm như vòng tay mẹ. Chiều. Mẹ điện nhắc. Sài Gòn mưa bất chợt, con cẩn thận sức khỏe. Con dạ vâng cho qua chuyện. Đêm. Không ngủ được, con trở mình. Một bên gối ướt mèm. Có phải tại cơn mưa? Cô Út Chị ba thôi học, anh Hai đi phụ hồ, có Út là được đi học. Nhà nghèo, thương anh chị, nó dặn lòng học tốt, mai làm có tiền, nó nuôi lại ước mơ làm hoạ sĩ, giáo viên của anh và chị. Thời gian trôi. Út vào đại học, rồi ra trường. Tháng lương đầu, nó chạy một mạch về xẻ đôi số tiền vào lòng bàn tay anh chị. Bỗng nó bàng hoàng, vì bàn tay chai sẩn biến dạng của anh và cặp kính dày trên mắt chị, vì những mũi kim thêu nên cuộc đời nó. Cái Mâm Vuông Hồi xưa nhà nghèo, một hôm ba mang về cái mâm vuông. Ba nói nhôm của công ty dư thấy tiếc ba đem gò lại thành cái mâm hình vuông ngộ nghĩnh. Bữa cơm gia đình không có nhiều thịt cá, nhưng cả nhà ngồi quay quần quanh cái mâm " đặc biệt ", nói cười vui vẻ. Bây giờ, nhà đã khá hơn. Nhưng ba vắng nhà liên tục, bé Út đi học cả ngày. Bữa cơm, chỉ mình mẹ ngồi lặng lẽ nhìn cái mâm vuông bị vứt sau nhà... Xế Chiều Buổi sáng, nghe má nói ba bị bệnh. Trưa đi học về, không thấy ba. Hỏi má, má nói: "Ba mày đi làm núi, ở lại, mai mới về". Con buồn - Ba lớn tuổi rồi mà cứ vất vả mãi. Chiều hôm sau, sẩm tối rồi mà chưa thấy ba về. Má lo lắng hết vào lại ra. Ba về, chiếc xích xe đạp treo ở cổ xe. Trên xe là hai bó mây nặng. Mồ hôi đầm đìa, ba nhìn hai mẹ con cười. Con cũng cười mà lòng xót xa. Hạnh Phúc Vị giáo sư phân phát cho mỗi sinh viên một quả bong bóng và dặn họ viết tên của mình lên đó rồi thảy ra ngoài hành lang. Sau đó ông cho họ 5 phút để tìm lại quả bong bóng của mình! Vì thời gian quá eo hẹp mà quang cảnh lại hỗn loạn nên chẳng ai tìm lại được quả bóng của mình cả! Sau đó vị giáo sư mới đề nghị mỗi sinh viên hãy nhặt lấy trái bóng gần tay của mình nhất, sau đó đưa lại cho chủ nhân của nó. Thật ngạc nhiên chưa đầy 5 phút, tất cả mọi người đều có trong tay trái bóng của mình! Vị Giáo sư giảng giải: "Hạnh phúc cũng như những quả bong bóng này, nếu ai cũng chi lo mưu cầu hạnh phúc cho riêng mình thì hạnh phúc sẽ không bao giờ tìm được! Nhưng nếu bạn ban phát hạnh phúc có được trong tầm tay của mình cho người khác thì tất cả mọi người đều nhận được hạnh phúc!" Thời Buổi Khó Khăn Một người bán cam dọc một con đường. Ông ta thất học và chẳng bao giờ đọc báo. Ông đặt vài bảng quảng cáo cam dọc con đường và suốt ngày ca tụng độ ngon ngọt của mặt hàng này. Người ta mua cam nhiều và ông khá giả lên. Có tiền, ông mở thêm nhiều điểm bán hàng và bán được nhiều hơn. Công việc đang khấm khá thì đứa con trai - vốn đi học ở thành phố - về thăm nhà và hỏi: “Ba à, ba không biết thế giới đang gặp suy thoái và kinh tế nước mình đang trong tình trạng tồi tệ sao?”. Lo lắng vì điều này, ông giảm bớt điểm bán hàng và bắt đầu bán cam chất lượng kém vì giá rẻ hơn. Doanh số của ông sút giảm mau lẹ. Ông thầm nghĩ: “Con mình đúng quá. Thời buổi này thiệt là khó khăn”. Mẹ Gà Trứng gà không cồ, mẹ cho gà ấp trứng vịt. Trứng nở. Mẹ gà dẫn đàn con vịt đi kiếm ăn. Vịt con nhào xuống ao nước, mẹ gà trên bờ táo tác gọi con. Mẹ nói: "Không sinh cũng dưỡng. Lòng mẹ luôn thương con ". Lứa gà khác. Mùa dịch. Gà mẹ chết bỏ lại đàn con mồ côi. Mẹ nói :"Mẫu tử chia lìa, đứt từng khúc ruột ". Bố mẹ ly dị. Bé ở với bố. Năm sau, bố có vợ khác, mẹ có chồng khác. Những lúc nhớ mẹ, bé lại nghĩ đến mẹ gà ... Đôi Dép Của Ba Nghề làm giày của ba được truyền từ đời ông nội. Ngày ngày, tháng tháng ba cận cụi đo chân làm giày cho người ta mà đôi dép ba lại cũ mòn. Nhiều lẫn, con thấy ba tỉ mẩn may lại quay dép đứt mà xót xa. Con vào đại học, những khi ba lên thăm vẫn đôi dép cũ sờn đế. Con bảo ba đóng đôi mới, ba chỉ cười xòa :"Còn mang. được !".. Giờ con đi làm, có tiền muốn mua cho ba đôi dép khác thì ba đã không còn .Mỗi lần mang đôi giày mới là con lại nhớ đôi dép cũ của ba giờ quạnh hiu nơi xó nhà.Mắt bỗng cay xè....Thương ba quá. Ba ơi! Cháu Đích Tôn Gia đình bé Sơn đi Mỹ theo diện H.O khi bé vừa năm tuổi. Ngày đi, bé và bà nội ôm nhau khóc vì bao năm qua hai bà cháu lúc nào cũng quấn quýt bên nhau. Lúc đầu cháu thường gọi điện cho bà, về sau thưa dần vì bé bận học và mải chơi. Mười hai năm sau.bé theo bố mẹ về thăm nhà. Bà ôm cháu khóc, hỏi han này nọ, không nghe cháu trả lời. Bố vội đến phiên dịch, rồi cháu xì xồ trả lời bằng tiếng Mỹ. Bà nội thảng thốt nhìn lại. Đứa cháu đích tôn của bà giờ đã thành một chú Mỹ con! Chờ Đợi Trưa. Đường vắng. Nắng hè thật oi ả. - Dạ, một ký 4.000 đó cô. Cũng trưa rồi, cô thương mua giúp giùm để tôi còn về nhà cơm nước cho các con. - 2.000 thôi, chịu thì bán! -Dạ, tôi buôn bán không nói thách ai bao giờ. Cô thương, cho tôi xin 3.000 nhé! - Xin với xỏ cái khỉ gì! 2.000, không hơn không kém? - Dạ.... Chiếc Attila cáu cạnh vụt lướt qua. Mùi nước hoa ngoại còn vương trong gió. Người phụ nữ gầy gò bên gánh rau lại tiếp tục chờ đợi. Một giờ trưa, bữa cơm nghèo với hai đứa trẻ ở nhà đang mong ngóng. Chiếc Lược Tình Yêu Một ngày nọ, người vợ có mái tóc dài bảo chồng hãy mua cho bà một chiếc lược mới để bà chãi tóc được gọn gàng hơn. Người chồng đã xin lỗi và từ chối bà. Ông nói mình còn không có đủ tiền để sửa chiếc đồng hồ đeo tay bị hỏng. Người vợ nghe vậy và không nói gì thêm. Hôm sau người chồng đi làm, ông qua tiệm đồng hồ và bán chiếc đồng hồ của mình với giá rẻ để mua chiếc lược mới cho vợ. Buổi tối, ông vui vẻ ngồi đợi vợ ở nhà với chiếc lược mới trên tay. Tuy nhiên, một lúc sau, ông vô cùng sửng sốt khi thấy vợ xuất hiện với một mái tóc ngắn. Thì ra bà đã bán mái tóc của mình đi để mua cho ông chiếc đồng hồ mới. Những giọt nước mắt rơi trên má họ, không phải vì những việc họ làm là vô ích, mà vì tình yêu sâu sắc mà họ dành cho nhau. Cha Vẫn Yêu Con Con gái kết hôn mà không được sự đồng ý của cha, sau đó lại ly hôn. Hai cha con vì vậy mà không nhìn mặt nhau. Con gái nghèo khó chật vật nuôi một đứa con nhỏ. Mẹ thương con gái, khuyên con nhân lúc cha đi bộ thì dắt cháu đến nhà ăn bữa cơm. Vậy là con gái nhân lúc cha đi vắng, thường xuyên dẫn con về nhà mẹ ăn cơm. Cho đến một hôm trời mưa, hai cha con vô tình gặp nhau ở trong sân. Tránh cũng không được, người cha bối rối nói: “Lần sau về nhà ăn cơm không cần phải lén lén lút lút nữa, hại cha mưa to cũng phải đi ra ngoài! Miễn Phí Nằm 18 tuổi, bỏ nhà ra đi vì muốn làm chủ cuộc sống và muốn tiêu toàn bộ số tiền mình làm ra. Bắt đầu tự lo cho cuộc sống bằng việc làm phục vụ tại một quán ăn trong Sài Gòn. Ngày bỏ nhà đi, mang trong mình toàn bộ số tiền lương vừa lãnh - cũng vừa đủ để chi trả cho tháng đầu tại đất mới này. Mọi thứ dường như không hoàn toàn suôn sẻ. Đến một lần, buộc phải khất tiền nhà, mà lần nữa này là 2 tháng rồi, vì tháng trước nằm sốt cả tuần nên bị trừ lương không đủ tiền để chi trả cho mọi sinh hoạt. Một ngày nọ, khi đi làm về, thấy mọi đồ đạc đã nắm sẵn ngoài cửa phòng trọ và bà chủ trọ cũng đang đứng đó. Cao giọng bà ấy mỉa mai: - "Không có tiền thì về nhà để bố mẹ mày nuôi đừng làm phiền bà ". Bất chợt giật mình. Hồi ở nhà, chẳng phải mình miễn phí mọi thứ. Thăm Tết sắp đến anh chị Minh ở Sài Gòn càng lúc càng bận rộn với công việc bán quán ăn nên chẳng có nhiều thời gian để nghĩ về chuyện đi Tết bố mẹ . Một hôm, đứa con gái mười tuổi xin mẹ: - "Mẹ, nếu học kỳ này con được học sinh giỏi, mẹ cho con về Vũng Tàu thăm bà ngoại với ông nội nhé? Mấy năm rồi con chưa về chơi với ông bà, con nhớ ông bà quá." Chị đang dở tay làm tô phở cho khách chưa kịp trả lời, anh Minh vừa bê phở cho khách xong quay sang đáp: - "Con cứ học giỏi đi. Tết này ba cho con đi thăm Nông trại cún ở Đà Lạt trước rồi về Vũng Tàu sau. Thời Điểm Rạng Đông Một thiền sư họp các môn sinh và hỏi: "Làm sao biết được thời điểm chính xác lúc đêm kết thúc và ngày bắt đầu?" "Khi có ánh sáng vừa đủ để phân biệt cừu và chó", một người đáp. Người khác nói: " Không phải, đó là lúc có ánh sáng vừa đủ để phân biệt cây olive với cây sung." "Không, giải thích như thế vẫn chưa đúng." " Vậy thì câu trả lời chính xác là sao ạ?", tất cả lên tiếng hỏi. "Khi một người lạ mặt tới gần, và chúng ta nghĩ đó là người anh em và mọi xung đột đều biến mất, đấy mới chính là lúc đêm kết thúc và ngày bắt đầu." Ngoại Tôi Hai cậu tôi quyết định chia nhau đón ông bà ngoại về phụng dưỡng. Hàng xóm mừng ông bà có phước. Tuần trước, cậu Cả điện gấp báo tin, ông cứ ra ngẩn vào ngơ. Như người mất hồn. Cậu hai cũng cho hay, bà chẳng thiết ăn uống chi cả, nước mắt cứ lưng tròng. Mẹ chỉ cười bí ẩn.... Ngày đoàn viên, ông nắm tay bà thật chặt như sợ phải chia xa lần nữa, giọt vơi giọt đầy. Bà lại ngồi chờ để được đơm sớt cơm nóng cho ông. Tay ông run run gắp thức ăn bón bà.... Xương Cốt Tổ Tiên Ông vua Tây Ban Nha nọ rất tự hào về tổ tiên mình, đồng thời nổi tiếng là tàn bạo với kẻ yếu thế. Ngày nọ, vua đi dạo với mấy cận thần qua một cánh đồng ở Aragon, nơi mà nhiều năm trước cha của nhà vua đã chết trong một trận đánh. Họ gặp một tu sĩ đang săm soi một đống xương lớn. “Thầy làm gì ở đó vậy?” - nhà vua hỏi. “Muôn tâu bệ hạ - thầy tu đáp - Khi nghe nói bệ hạ sẽ dạo chơi qua miền này, thần quyết định tìm lại xương cốt của thân phụ bệ hạ giùm bệ hạ. Nhưng thần tìm mãi vẫn không ra vì xương cốt ấy y hệt và lẫn lộn trong đống xương của lũ dân quê, ăn mày, người nghèo và nô lệ”. Vầng Trăng Người mẹ trẻ ôm con đêm đêm nhìn trăng gửi lên vầng trăng ngọc ước mơ ngày con khôn lớn. Đứa con nhìn trăng với ước mơ cổ tích. Mười lăm năm sau. Người mẹ nhìn trăng thỏa nguyện ước mơ. Đứa con nhìn trăng, không còn thấy gì cổ tích. Mười lăm năm sau nữa. Đứa con không còn nhìn trăng, đêm đêm chỉ thấy ánh đèn cao áp ở phố phường. Miền quê, người mẹ sống một mình đêm đêm nhìn trăng nhớ con xa...Vầng trăng vẫn sáng lung linh ước mơ hạnh phúc của mẹ về con. Tình Con Hôm nay nhận tháng lương đầu tiên, vui mừng tôi rủ bạn bè thân cũ khao một bữa gọi là chia vui, số tiền còn lại tôi sắm cho mình một bộ quần áo mới thật oánh. Bố tôi tranh thủ lên chia vui. Ông còn đem theo nào thuốc bổ, nào gà cho tôi tẩm bổ..... Ông lại vội vã bắt xe về để mai kịp dự đám cưới con một người bạn lính. Tôi xếp vội mấy bộ quần áo cũ vào túi và nói: "Bố cầm mấy bộ này về có dịp gì đó thì mặc, tuy cũ nhưng vải tốt, con chỉ mới mặc một thời gian thôi, nay thanh niên không ai mặc kiểu ấy nữa ". Bố vui vẻ nhận hết vào túi. Tôi đã quen với việc bố sắm cho quần áo mới, đến khi trưởng thành bố lại quen với việc tận dụng quần áo cũ của tôi để mặc những khi có việc... Kỷ Vật Vô Giá Nhà tôi xưa rất nghèo. Vất vả lắm mới tìm được chỗ trọ học ở phố Hội. Ngày ngày đến lớp phong phanh chiếc áo cũ. Mùa đông lạnh, co ro như chuột rớt nước, vừa học vừa xuýt xoa. Sáng ấy, dưới học bàn tôi bất ngờ xuất hiện một bọc ni-lông vuông vắn. Mở ra, tôi sửng sốt và cảm động. Nhận ngay đấy chính là chiếc áo len màu xanh thẫm, thường ngày Thầy vẫn mặc. Trên bục giảng, Thầy chỉ độc chiếc áo mỏng. Áp chiếc áo len vào ngực, tôi rưng rưng :" Thầy ơi! " Bữa Cơm Chiều Cuối Năm Ngày bé, mỗi lần mẹ nấu ăn tôi hay lon ton bên cạnh dù chưa giúp được gì cho mẹ. Bữa nào cũng vậy, tôi luôn là người đầu tiên được nếm những món ăn mẹ nấu. Không hiểu sao những món mẹ làm lúc nào cũng thơm ngon và nóng hổi nữa chứ. Rồi tôi xa nhà, đi học và lấy chồng. Chiều cuối năm, tôi đưa chồng con về thăm mẹ. Vào bếp nấu những món ngày xưa mẹ hay làm. Khi cả nhà ngồi vào bàn ăn tôi nói với mẹ rằng, "con mới nấu những món ngày xưa mẹ vẫn làm, giờ mẹ ăn xem có ngon không?" Mẹ cười cầm đũa gắp mấy miếng, chợt bùi ngùi: "Các con ăn đi chứ, mẹ già rồi, đâu còn răng mà ăn mấy món này." Nhìn đĩa thức ăn nóng hổi tỏa hương thơm ngát mà tôi thấy mình rưng rưng.... Chiếc Đồng Hồ Tại cửa hàng bán đồng hồ, một bé gái cứ nằng nặc đòi mẹ mua cho bằng được chiếc đồng hồ đắc tiền. Còn nó - một nữ sinh nghèo - chỉ dám đứng xa xa mà ngắm. Giọt nước mắt rơi xuống. Nó nhớ lại ngày xưa, nó cũng từng nài nỉ mẹ. Giọng mẹ ôn tồn: - Con ơi ! Nhà mình còn nghèo.... Thế rồi cuối cấp hai mẹ cũng cố mua cho nó một chiếc. Để rồi cùng đồng hành với nó qua các chặng đường. Giờ đây, đồng hồ đang " tích tắc " nhắc nhở nó đã đến giờ đi làm thêm.. Bà Giữ Cháu Bà ở nhà giữ cháu khi con dâu bận việc. Thằng cháu bò chơi trợt tay nên mặt úp xuống nền gạch, môi sưng đỏ. Có thể do sơ xuất, nhưng bà nghe con dâu cứ nhắc mãi chuyện thằng cháu bị té rồi mách lại con trai bà trong khi bà giữ cháu với bao yêu thương, từ tấm lòng quí trọng, tưng tiu. Sau góc bếp, qua chén cơm nuốt vội, bà nhìn màu vàng của quả bí ngọt bùi chân chất, lòng ngậm ngùi. Cái thời mà bà làm dâu đã qua lâu lắm rồi sao nước mắt của bà vẫn còn đau lòng thương tiếc? Cái Nồi Đất Hôm sắp sếp lại căn bếp, thấy cái nồi đầy đen đủi.. nó định vứt đi thi bà ngăn lại :"Cứ để đấy, có lúc lại cần đến, cháu ạ "Nó bẩn thể này mà bà còn tiếc! " Nói xong, nó đem vứt cái nồi ngoài bụi duối sau hè. Chiều nay ăn cơm với cá bống kho tộ. Nó khen ngon. Bà bưng nồi cá gấp thêm ra đĩa : "Cháu ăn thêm đi, cá bống phải kho bằng nồi đất mới ngon!" Nó nhìn cái nồi đất đen đũi, thấy quen quen. Ăn xong nó ra bụi duối tìm nhưng không thấy cái nồi đất đâu nữa... Con Riêng Chị nghẹn lòng khi anh hét lớn :"Nói là con riêng của em! Anh không thể..... " Tháng năm trôi, chị góp nhặt những mảnh vỡ để chấp nối lại, để vá víu tình cảm giữa anh và nó .Nhưng... mảnh vụn đời thường cứ níu nương chỗ này lại thiếu hụt chỗ kia. Rồi một ngày.... biết tin anh bệnh. Nó vội đón chuyến tàu đêm về thẳng bệnh viện, nơi anh đang điều trị. Đọc kết quả xét nghiệm xong,nó reo lên :"Có thể lấy máu của con truyền cho.... ba!". Anh lặng im nắm bàn tay nó. Chị lại một lần nữa..... nghẹn lòng!. Miền Đất Sống Tôi đến một miền đất chỉ có sương mù, núi đồi, dốc đứng, suối sâu. Từng cây cà phê non đặt xuống giữa lòng chảo phù sa. Chung quanh là triền núi, rừng thông xanh ngắt. Ngày tháng trôi qua, công việc hoàn tất. Tôi về phố chơi, tóc, râu mọc bù xù. Em lấy kéo cắt tỉa rồi nói: "Em hớt thì dù ở xa em vẫn nhận ra anh". Tôi cười :" Lỡ anh cạo trọc thì sao!" Em liến thoắng :"Thì em sẽ vào chùa tìm anh chứ sao!". Giá Trị Của Một Người Nhà toán học Ba Tư Al Khawarizmi khi được hỏi về giá trị của con người, ông đã trả lời: Nền tảng con người là đạo đức. Nếu có đạo đức, thì giá trị của bạn là 1. Nếu thông minh, thêm một 0 và giá trị của bạn sẽ là 10. Nếu giàu có, thêm một 0 và giá trị của bạn sẽ là 100. Nếu trên tất cả bạn lại còn xinh đẹp, thêm một 0 và giá trị tổng sẽ là 1000. Nhưng nếu bạn bị mất số 1, tương ứng với đạo đức, bạn sẽ mất tất cả giá trị và giá trị của bạn chỉ là số 0. Ngoại Bệnh Trong nhà nhiều người lắm, giọng đọc kinh cứ rì rầm. Ngoại bảo nó đến ngồi bên. Bàn tay bé xíu của nó cầm bàn tay chai sần của ngoại lắc lắc, rồi thiếp đi lúc nào không biết. Khi tỉnh dậy, nó thảng thốt: - Ngoại ơi! Gần hai mươi năm sau, như định mệnh, mẹ cũng bị ung thư như ngoại. Nó cầm bàn tay gầy gò của mẹ: - Mẹ ơi, con không ngủ quên đâu! Gái Trinh Hay tin em ốm ông vội vàng chạy đến bệnh viện. Đặt bịch sữa xuống đầu giường nhưng không thấy bệnh nhân đâu. Hỏi người kế bên. Họ bảo. Em đi rồi! Ông lảo đảo dọc hành lang. Những chiếc bóng blue trắng toát chập chờn bấu víu. Ông gỡ đằng đầu nó níu lại đằng chân. Giùng giằng, dai dẳng! Khuya. Ông về nhà thì thấy em ngồi đó, trên tay cầm nguyên bịch sữa. Ông lao tới nhưng không kịp. Em vút ra ngoài sân rồi lẫn vào sương, vào gió, vào đêm mất hút! Người Đàn Bà Cõng Nắng Giao mùa. Chị về đến nhà trời sẫm tối. Bé Mận, thay vì chạy ra đón mẹ, nó lại đứng giữa sân giữ chặt cái bội tre sút vành. Chị ngạc nhiên. Con nhốt gà hả? Dạ không, con giữ nắng hộ mẹ! Chị móc chiếc gùi lên đầu phên, ngã lưng xuống giường, thở ra. Sang thu, nắng phai rồi, lấy gì cho chồng làm thơ đây. Anh rướn người nắm lấy tay chị thều thào. Mai ra đồng nằm thiếu gì nắng hả em! Đành vậy, nhưng nắng không can thiệp vào bệnh ung thư của anh. Còn rượu cứ như con nợ truyền kiếp với thi ca. Mà không có nó kỳ thực thơ anh đâu có hay. Khổ rứa! Mẹ Và Con Con lên ba, chơi bên nhà dì, bị xe đạp ngã, trúng đầu chảy máu. Mẹ đang nấu cơm, hốt hoảng bế con chạy ngay đến bệnh viện. Hú vía. Vết thương chỉ nhẹ bên ngoài thôi. Hoàn hồn, mẹ nhìn lại mình: chân không dép, quần ống cao ống thấp, áo loang lổ vết máu. Chả giống ai! Mẹ cười. Những Đôi Chân Mới giữa tháng, Kiên đã gởi thư về xin thêm tiền. Mẹ thở dài xoa đầu cô Út: – Thôi, để một thời gian nữa mới tính chuyện mua xe đạp cho con vậy nhé! Nhưng, cả năm bị mất mùa. Cả nhà gồng gánh hết sức mới tạm đủ tiền cho Kiên, nói chi đến việc mua một chiếc xe đạp mới. Tết, Kiên đóng bộ thật bảnh về nhà. Ba mẹ và em mừng rỡ ra đón. Cậu tháo đôi giầy ra, và chợt nhìn xuống chân: chân ba mẹ nứt nẻ vì công việc nhà nông vất vả, chân em sần sùi, đen đủi vì phải lội bộ gần chục cây số đến trường hàng ngày. Chỉ có chân Kiên trắng hồng. Bàn Tay Anh luôn chê tay vợ mình thô ráp và so với người này người khác. Rồi một ngày, anh theo người mới có đôi tay trắng đẹp, mịn màng. Nhưng bàn tay đẹp thì chẳng thể làm gì, dù chỉ một ngày ôsin nghỉ phép. Mọi việc nhà đều đến tay anh. Bàn tay đẹp không tết tóc cho con anh. Khi anh ốm đau, bàn tay ấy cũng không buồn nấu cháo. Chỉ miệt mài giũa móng sơn hoa. Nằm liệt giường, anh mơ có một bàn tay thô ráp sờ trán anh âu yếm sẻ chia. Quyển Sách Tôi dạy Anh Văn, luôn dặn các em không được ghi trước lời giải vào sách. Hôm qua phát hiện một quyển sách đầy nét bút, tôi quát: – Sao em gian dối với thầy? Nó không nói, òa khóc. Đứa bạn bảo: – Mẹ nó nghèo, mua sách cũ đó thầy. Tim tôi như rạn nứt. Ở trường sư phạm tôi đâu có học điều này. Bà Tôi Thủa ấy khổ lắm, hàng năm vào tháng bảy mưa dầm, nhà túng thiếu phải vay hàng xóm từng bơ gạo. Mẹ thường nấu cơm nhão cho Bà dễ ăn. Tôi cằn nhằn mẹ. Bà bảo đi xin miếng vôi trầu. Tôi ấm ứ. Bà lọm khọm chống gậy đi. Khi về trời mưa Bà ốm cả tuần. Mẹ nấu cháo cho Bà, khói se mắt, chặc lưỡi: Bà già rồi mà còn khổ! Bà mất. Tôi xa nhà, ăn cơm bụi chợt thấy dáng ai còng – miếng cơm bỗng khô khốc, quán không khói mà cay cay Hoa Mỹ Sinh nhật cô gái, chàng trai tặng cô một đóa hồng tuyệt đẹp. Tiếc thay, không phải hoa thật. Cô gái tỏ vẻ thất vọng: - Đến hoa tặng em anh cũng chọn hoa giả, thì tình yêu của anh liệu có thật chăng? - Hoa thật sẽ úa tàn, còn tình yêu anh dành cho em vĩnh viễn thắm tươi như bông hoa này, em ạ! Họ kết hôn, rồi sau đó chia tay vì chàng trai phản bội. Bông hoa vẫn thắm tươi. Ánh Sáng Nơi Trái Tim Mẹ Hoàng hôn nơi phố phường chợt le lói, nhắc con nhớ lại những ngày thơ ấu. Thời gian này chị em con lại dắt dìu nhau ra đầu làng ngóng mẹ. Chị tha em như mèo tha chuột. Ai nhìn cũng thương. Mẹ thường nhắc chuyện ngày xưa, mắt bao giờ cũng ngân ngẩn lệ: - Đời mẹ nghèo, các con gắng học! Hành trang theo con vào đời chỉ có những ngày thơ ấy, với hoàng hôn và bóng tối. Nhưng con biết, có một thứ ánh sáng nơi trái tim mẹ vẫn luôn dõi theo từng bước con đi. Ngày Không Nhiều Nắng Ba đi làm về mồ hôi ướt đẫm vai áo. Má tất bật nấu bữa cơm trưa lấm lem tro bếp. Tôi buông sách đứng dậy lấy cho Ba ly nước, và quay xuống bếp định phụ cho Má nấu cơm trưa, thì bị cả hai nhắc "Con lên học bài đi, ngày mai thi rồi, ôn thêm được chữ nào thì ôn con ạ, mười hai năm đèn sách, ráng nghen cưng." Giờ đây tôi đang làm ở một công ty lớn nhưng mỗi lần đến ngày thi Đại học là mọi kỷ niệm xưa lại ùa về, lại rơm rớm nước mắt. Nhà tôi giờ chỉ còn tôi và má, ba đã mất sau một tai nạn bất ngờ khi tôi còn là sinh viên năm nhất. Những ước mơ của ba mẹ, con đã thực hiện được.. Ước mơ của con sao Ba không ở lại mà nhận Ba ơi ? Cây Bàng Đêm mùa đông se lạnh, cây bàng giữa sân trường bồi hồi nhận ra đã nhiều ngày không thấy thằng bé ngoan hiền vẫn thường ngồi học dưới gốc cây. Nhớ lại những gì diễn ra hôm trước khi thằng bé bị nhóm bạn vây quanh bắt nạt, dồn ép dưới chân mình, cây bàng bứt rứt. Một chiếc lá heo héo lìa cành. Chao liệng trong không trung. Rồi thằng bé trở lại, ngồi dưới cây một lần cuối trước khi nghỉ học. Cây bàng thả những chiếc lá mềm mại xoa dịu vuốt ve. Qua hôm sau, chẳng hiểu sao trên khắp tán cây, lá bỗng rực một màu đỏ ối. Trang Viết & Cuộc Đời Trong những tác phẩm của chị, gia đình có sự mất mát chia lìa thì nhân vật “người chồng” luôn… bị chết trước vợ. Anh giận, cho rằng chị ám chỉ mình. Chị bảo: “Nếu trang viết là cuộc đời thì em chỉ muốn anh không phải chịu nỗi buồn của người còn lại.” Vậy mà chị ra đi trước anh. Trơ trọi một mình, anh mới thấm thía nỗi chống chếnh, quạnh hiu của một tâm hồn lẻ bạn. Con Đánh Vỡ Đời Mình Con đánh vỡ chén cơm, mẹ nhẹ nhàng :" Lần sau cẩn thận nghe con! ". Con đánh vỡ chiếc đĩa kỷ niệm đại học của mẹ, mẹ ôn tồn :" Khéo đứt tay đó con, tránh mẹ dọn cho! ". Con đánh vỡ chiếc bình pha lê ba tặng mẹ ngày cưới, mẹ buồn buồn :" Con cẩn thận chứ con! ". Cô giáo gọi điện về nhà, báo với mẹ, con bị phát hiện nhiều lần ăn cắp tiền của bạn. Đánh con mẹ khóc :"Con đánh vỡ đời mình mất, con ơi!..... " Cảm Xúc Đêm nghe bạn đặt hoa tặng vợ, anh nghĩ đến em trằn trọc ngủ không được. Biết tính em tần tiện, anh ngại mua hoa làm quà. Bạn nói:" Quà tặng mang ý nghĩa tình thần hơn thực dụng. Càng đặc biệt hơn khi món quà tạo được sự bất ngờ, thoả mãn ước mơ thầm kín của người nhận ". Sáng dậy, anh vẫn còn nhớ nụ cười của em khi nhận hoa anh tặng trong mơ.... Và.... thật kỳ lạ!. Nụ cười của em trong mơ lại cho anh cảm xúc sung sướng rất thật. Một Trái Tim Vẻ mặt nó buồn khi kể tôi nghe: - Hồi mình còn đủ bố mẹ, nhà nghèo nhưng vui và hạnh phúc lắm. Bố mình dành dụm mua được giàn karaoke, tối nào hai người cũng hát và thích nhất là bài gì có câu một túp lều tranh và hai trái tim vàng? Một thời gian sau mẹ mình bỏ đi theo người khác mình bố cô đơn cảnh gà trống nuôi con. Giờ mình mới được bố quá câu hỏi ngu ngơ của mình ngày ấy... - Một túp lều tranh làm sao có khóa chắc chắn để giữ được hai trái tim làm bằng vàng mà không bị mất trộm hở bố? Bố mình tránh né trong câu trả lời chưa chát: - Ừ, trái tim bằng vàng, nhưng chỉ là tim giả, còn khi sống người ta chỉ cần một trái tim thật là đủ rồi con ạ....! Giếng Làng Hồi nhỏ, bọn trẻ chúng tôi thường hay ra giếng làng. Nước giếng trong vắt như ngọc bích, mát rượi, ngọt lành. Uống một ngụm, lòng như dịu lại .Cơn nắng khát đầu hè chợt tan biến. Thi thoảng, bọn chúng tôi lại ném xuống lòng giếng những viên sỏi nhỏ rồi bảo nhau áp tay vào thành giếng chờ nghe tiếng thánh thót từ đáy giếng sâu. Thế mà giờ đây, thả nhẹ chiếc gàu nhựa xuống lòng giếng chỉ nghe âm thanh khô khốc. Giếng làng cạn nước từ lâu . Tôi thẩn thờ ngồi trên thành giếng, chợt buông sợi gàu dài... Mùa Lá Rụng Chị là công nhân quét rác của thành phố. Thành phố đẹp với con phố dài được hai hàng cây thằng tắp chế mát. Nhưng khổ nỗi cứ chiều về lá rụng đầy con phố, chị quét đến khuya, quét phía trước, lá rụng phía sau... mồ hôi nhễ nhại. Chồng chị có chút ít chữ nghĩa nhưng lại không xin được việc làm. Anh ở nhà đọc sách, làm thơ, bài nào khá khá thì gửi báo đăng được ít tiền nhuận bút. Tối nay, xong công việc, chị vội vã về nhà. Đèn còn sáng, chắc có chuyện gì bởi lẽ giờ này anh đã ngủ say. Chị vừa bước vào nhà anh đã khoe. - Mới làm bài thơ, em đọc đi! Mệt mỏi nhưng nể chồng chị cầm tờ giấy lên xem. Mới đọc tiêu đề bài thơ " Mùa lá rụng " chị bỗng rùng mình một cơn lạnh chạy từ sống lưng lên đỉnh đầu.. Chị ngất đi trong vòng tay của anh. Sài Gòn Đột Nhiên Buồn Bã Vừa chống xe cái "kịch", bắt gặp nhóc nhỏ (nhóc này hay đi bán vé số trong hẻm nhà tui) đang đứng ghi ghi gì đó, chạy lại coi thì thấy đứng ghi số địa chỉ nhà đối diện. Thấy lạ nên hỏi: - Ghi gì vậy nhỏ? - Dạ... chữ... - Ghi chi vậy? Muốn phá gì hả? - Dạ hông, con mới được chú kia dạy chữ nên... tập ghi. - Xạo, bán vé số không biết chữ lấy gì biết đài mà bán. - Con bán có 1 đài à, má đưa sao bán vậy, con còn hổng biết số nữa mà chú. - Vậy lúc người ta đưa tiền sao mà đếm? - Tiền thì con biết đếm tại màu nó khác nhau! Nhìn lại thấy nhóc cầm cái bảng hồi nhỏ hay chơi, ghi miếng nhựa ở trên in xuống dưới, bút là 1 cái que cá viên. Thấy thương ghê, rút 10k ủng hộ tờ vé số, nhỏ bán xong lại đứng hí hoáy ghi tiếp. Viết xong mấy dòng này thấy tự nhiên thấy Sài Gòn buồn hiu. Sống trong xóm lao động chi cho nhiều cảm xúc vậy nè?". Mưa Đầu Mùa Những cơn mưa đầu mùa thường ập đến bất ngờ, nước tuôn xối xả. Hàng hiên nhà tôi đầy người đến trú mưa, ồn ào như chợ vỡ, nhất là cánh bán hàng rong. Tôi thật bực mình vì công việc của tôi cần sự yên tĩnh. Mẹ thì khác, những lúc ấy bà vui như “cá gặp nước”, những kỷ niệm vui buồn ngày xưa với gánh hàng của bà ngày xưa như không bao giờ dứt. Có lúc, bà còn hào phóng mua hết những thức ăn ế ẩm của họ, dù sau đó không sao dùng hết phải đem cho đi. Tôi tỏ ý khó chịu, Mẹ chỉ cười buồn bảo: “Những thứ ấy đã một thời nuôi con khôn lớn đó…”. Tôi nhớ lại những cơn mưa đầu mùa ngày trước, Mẹ gánh hàng về ôm tôi khóc, chợt thấy chạnh lòng… Bàn Tay Người Quét Rác Con trai của người quét rác đỗ thủ khoa trong kỳ thi tuyển sinh vào đại học. Phóng viên truyền hình tìm đến phỏng vấn người mẹ về bí quyết nuôi dạy con. Chị công nhân quét rác trả lời ngắn gọn: “Bí quyết của tôi là mỗi ngày nắm tay con ít nhất một lần!”. Nói rồi chị chìa bàn tay phồng rộp về phía ống kính máy ghi hình. Trái Bắp Nướng Tôi có dịp lên Đà Lạt thăm chị. Chị mừng rối rít. Đêm ra phố, mua vài trái bJ'p nướng về mời chị ăn cho vui. Chị bảo : - Bộ không có gì ăn sao phải mua bắp nướng. - Chị không nhớ bốn mươi năm trước, chị em mình vẫn ăn hay sao? Chị cười: - Em nhớ kỹ thế! Bốn mươi năm, bây giờ tuổi 70 chị không thể trẻ lại để cùng ăn với tôi trái bắp nướng được nữa. Nhưng có thể chị cùng tôi ngồi nói chuyện trái bắp nướng của bốn mươi năm thời trẻ trung của chị. Cái Gương Nàng có gương mặt thánh thiện hệt thiên thần. Gương mặt ấy che kín tính chây lười, giúp nàng lừa bao người nhẹ dạ. Cùng thời gian và lỗi lầm, nét thiên thần ngày càng biến mất, từ lâu nàng không dám soi gương. Một ngày kia, nàng nhận ra chẳng còn ai tin mình. Người ta thận trọng trước những gì nàng nói. Còn một mình, nàng thu hết can đảm nhìn thẳng mình trong gương. “Xoảng” – chiếc gương vỡ tan dưới chân nàng. Tung tóe khắp sàn nhà, những mảnh vỡ hiện hình cái ác. Nhớ Con Con 2 tuổi rưỡi, bố mẹ bảo cho cháu về quê một tháng. Trong lòng nó thấy vui mừng vì nghĩ sẽ không còn bị tỉnh giấc lúc nửa đêm. Đưa con về nhà. Trước khi đi, chú đưa ba đứa bé sang hàng xóm, nó đi vội vì sợ con về khóc lại đòi theo. Tối nó nhớ con rồi ngủ thiếp đi vì mệt. Sáng dậy nó tự nhủ, không có con rảnh biết bao nhiêu. Đến cơ quan nó chẳng làm được gì chỉ ngồi nhớ con. Chắc đêm qua bố mẹ không ngủ được vì dỗ cháu. Gọi điện về nhà chưa kịp hỏi bố đã nói nó ngoan chỉ hơi khóc tí thôi. Tạm biệt bố mà chỉ muốn về nhà đón con ra ngay. Chiều đi làm về, thấy trẻ nhà ai đang được bố mẹ đèo đi chơi, chiếc tay nhỏ xíu bám chặt vào áo mẹ, lòng chợt quặn thắt. Tiền Cứu Trợ Lũ. Mẹ nhắn lên "...Nhà ngập, con đừng về!" Mỗi ngày, con cùng những người bạn trong đội công tác xã hội của trường cầm thùng lạc quyên vào các giảng đường, lớp học nhận tiền cứu trợ đồng bào miền Tây. Truyền hình vẫn tiếp tục đưa tin và hình ảnh lúc lụt ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, trong đó có quê mình. Con số người và của cải mất mát cứ tăng dần. Con sốt ruột, nôn nóng. Hôm qua, cả nhà bác ba kéo nhau lên ở tạm nhà chị Hai. Con sang hỏi thăm. Ra về, bác gái gởi cho một gói mỏng và bảo: "Tiền cứu trợ, ba mẹ con gởi lên cho con đó!" Hạnh Phúc Ở Đâu Trên thảo nguyên có hai mẹ con nhà sư tử. Sư tử con hỏi mẹ: - Mẹ ơi, hạnh phúc ở đâu? Mẹ bảo: - Hạnh phúc ở đuôi con đấy. Sư tử con ngây ngô cứ gắng sức đuổi theo đuôi mình, mà mãi không thể bắt được. Sư tử mẹ nhìn con cười hiền hậu nói: - Ngốc ạ, không cần phải đuổi theo hạnh phúc. Chỉ cần con ngẩng cao đầu hướng về phía trước, thì hạnh phúc sẽ mãi mãi đuổi theo con. Chiếc Đồng Hồ Anh con trai đi làm được vài tháng, có dịp ghé thăm nhà. Bữa cơm chiều, anh cứ nhìn chòng chọc vào chiếc đồng hồ của cha. Người cha thầm nghĩ: "Chắc con nó cần…?” Ăn cơm xong, người cha gọi con ra bàn uống nước, ông bảo: "Con mới đi làm, cũng cần biết giờ, biết giấc". Rồi ông tháo chiếc đồng hồ đưa cho con. Người con trai cầm chiếc đồng hồ, bấm lại hai nấc rồi đeo vào tay cha, rươm rướm nước mắt: "Dạo nầy ba gầy quá, dây đồng hồ tuột xuống cả bàn tay" Tiền Mừng Tuổi Năm bảy tuổi, mẹ bảo đưa tiền mẹ cất cho. Nó đếm mấy chục ngàn tiền lì xì rồi miễn cưỡng đưa mẹ cất giùm vì trước kia không bao giờ thấy mẹ trả lại. Năm mười bốn tuổi, nó lén cất hết tiền không cho mẹ biết. Mười tám tuổi, nó mang nỗi nhớ quê hương bước vào đại học ở tận miền trong xa xôi. Tết ký túc xá vắng hoe. Phương Bắc xa xôi nó không về được. Nó nằm co ro trên giường, cầm giấy nhận tiền của mẹ mà cảm thấy ân hận, xót xa..... Mái Tóc Của Ông Ấy Sau khi gội đầu và sấy khô tóc cho bà cụ, cô chủ tiệm nói: “Bà ơi, tóc bà giờ chỉ còn lưa thưa vài cọng, hay bà cắt ngắn cho dễ chăm sóc, lại trông trẻ ra vài tuổi”. “Không được đâu cháu! Ông rất yêu mái tóc này của bà”. Cô chủ tiệm hỏi lại: “Thế cụ ông năm nay bao nhiêu tuổi rồi bà?”. “Ông ấy mất năm năm rồi!”. Giọng bà cụ bỗng nhỏ lại, mái tóc bạc trắng lưa thưa phất phơ trước luồng gió quạt máy… Niềm Tin Vừa vào công ty, nàng sực nhớ sáng đi chợ đã để quên bó rau mình trả tiền rồi. Chiều đi làm về, nàng mệt mỏi vào chợ để mua bó rau khác. “Sáng em để quên bó rau nên chị bán cho người khác rồi”. Nghe tiếng, nàng quay người lại, thấy chị bán rau trả cho mình đúng số tiền mua rau lúc sáng. Từ chợ về nhà, nàng luẩn quẩn với suy nghĩ: “Bây giờ người ta còn nhẫn tâm giết đến mấy mạng người một lúc chỉ vì vài trăm ngàn, hay vì mấy quả chanh. Người ta cũng dễ dàng giết nhau chỉ vì đánh mất niềm tin tốt đẹp vào người khác. Thế nhưng, chỉ cần một hành động nhỏ nhặt thể hiện sự tử tế, cũng đủ để lấy lại niềm tin giữa người với người”. Nàng chợt thấy nhẹ nhõm rằng mình vẫn chưa đánh mất niềm tin vào con người vì những chuyện cỏn con như một số người khác… Bữa Cơm Trưa Của Mẹ “Về đến nhà đã hơn 7 giờ tối, mẹ và em đang ăn cơm, thấy tôi mẹ liền hỏi: “Sao con về muộn thế?". “Dạ, hôm nay học 5 tiết”, trả lời mẹ tôi lao vào mâm cơm cắm cúi ăn, vì trưa nay tôi chỉ lót dạ bằng mẩu bánh mỳ. Mẹ mang lên cho tôi đĩa trứng rán. “Con ăn thêm đi cho no. Chiều nay mẹ ăn mấy củ khoai luộc ở nhà cô Hai vẫn còn no lắm”, mẹ bảo tôi. Mẹ ngồi nhìn chị em tôi ăn, cười hạnh phúc. Những nếp nhăn trên mặt mẹ càng lộ rõ. Cơm nước xong tôi dạo bước ra trước hiên nhà thì gặp đứa bạn rủ đi xem ca nhạc ngoài nhà văn hóa. Tôi vào nhà thay áo quần rồi xuống bếp xin mẹ đi xem. Tôi sửng sốt khi nhìn thấy mẹ đang ăn chén cơm thừa còn lại hồi nãy cùng với một chút rau. Cổ họng tôi nghẹn đắng”. Ngoại Ông bà ngoại có ba đứa con, má là chị cả, rồi dì Ba đến cậu Tư là út. Ông ngoại mất sớm, ngoại ở vậy nuôi nấng rồi gả chồng cho các con, chỉ còn cậu Tư ngoại giục năm lần bảy lượt cậu đều cười khì: "Nhà có hai má con, cưới vợ về, tình thương của con với má hao bớt một nửa, má chịu sao thấu”. "Cái thằng cha mày, chỉ giỏi bàn lùi”. Ngoại cười miệng móm mém. Cậu Tư bị tai nạn, mất đột ngột. Cậu mua cháo về cho ngoại ăn khuya, bị một tay say rượu đâm phải chấn thương sọ não, hôn mê mấy ngày rồi mất. Ngày đưa cậu về nhà, má với dì Ba từ Mỹ về khóc lịm, ngoại thì ngất xỉu. Mấy ngày đưa tang cậu xong, má bảo nó qua ở với ngoại, ngoại nằm liệt cả tuần nay, ăn rất ít. Trưa nay, nó mới hầm tô cháo bò cho ngoại xong, cố dỗ ngoại ăn được một nửa. Đang ăn, có tiếng xe máy về trước cổng rồi tiếng ai cười lớn: "Má ơi, con về rồi nè”. Ngoại đẩy nó ra, lật đật chạy ra cửa. Thì ra anh con trai bà Sáu hàng xóm học trên phố về chơi. Ngoại ngồi phịch xuống cửa, lặng đi. Nó chạy ra ôm lấy ngoại, tự bao giờ nước mắt nó chảy theo ngoại, mặn chát. Đi Ăn Tiệc Ngày Gia đình Việt nam, con trai mời bố mẹ cùng các em dùng tiệc mặn tại một nhà hàng khá nổi tiếng. Trong đó, anh cả và cậu em rể làm giám đốc, họ thuộc thế hệ 8x thông minh và bản lĩnh. Họ vừa ăn, vừa nói chuyện đánh tenis, chơi cầu lông, đi bơi. Năm đến cho con vào học trường quốc tế ...Thấy mẹ không nói gì, bố nhắc. Bà nghe các con nói gì không? - Có, nhưng cả đời tui chưa ra khỏi cái chuồng gà hôi hám biết gì chuyện thế giới mà nói hở ông. Bữa tiệc bỗng dưng rơi vào yên lặng. Một tia nắng nhạt nhòa vắt ngang ly bia sũi bọt trắng hếu. Mừng Hụt Hà quyết định nghỉ việc ở công ty. Về nhà anh nửa đùa nửa thật nói với mẹ: “Con nghỉ việc rồi mẹ ạ!”. Nghe thấy thế mẹ anh bật khóc. Tưởng mẹ khóc vì lo anh thất nghiệp, Hà vội giải thích: “Ôi mẹ, con nghỉ làm ở chỗ ấy để mai đi phỏng vấn ở chỗ khác có thu nhập cao hơn!”. Mẹ anh quệt nước mắt nhìn anh ngơ ngác: “Thế mà mẹ đã mừng, tưởng con sẽ ở nhà với mẹ một thời gian!”. Hà giật mình, chợt nhận ra trong suốt hơn mười lăm năm kể từ khi đi làm, chưa hôm nào anh ở nhà với mẹ trọn một ngày. Đợi Ba mẹ lấy nhau không có tình yêu. Ngày còn thơ, thức giấc nủa đêm tôi thường nghe mẹ thở dài và khóc trong đêm vắng. Mẹ đợi ba...... Ngày tôi vào đại học cũng là lúc ba không bao giờ về nhà nữa, ông đi với người đàn bà khác. Mẹ cười buồn: - Mẹ không phải đợi nửa. Lần đầu tiên về thăm nhà tôi thảng thốt khi nhìn mắt mẹ mừng rưng rưng bao nhiêu nỗi nhớ mong chờ đợi con - Mẹ ơi, cả đời mẹ phải đợi! - Đôi khi đợi chờ cũng là một hạnh phúc, con ạ! Mưa Đêm Bé. Con bệnh mỗi khi trời trở lạnh đột ngột. Đặt lưng xuống là con ho không dứt. Mẹ ôm con ngồi suốt đêm. Con yên giấc trong vòng tay mẹ ấm áp. Lớn. Con lập nghiệp xa nhà. Nhiều bàn tay chìa ra với con, giúp đỡ, chỉ dẫn nhưng không có vòng tay nào êm và ấm như vòng tay mẹ. Chiều. Mẹ điện nhắc. Sài Gòn mưa bất chợt, con cẩn thận sức khỏe. Con dạ vâng cho qua chuyện. Đêm. Không ngủ được, con trở mình. Một bên gối ướt mềm. Có phải tại cơn mưa? Ông Trẻ Cậu của mẹ, tôi gọi bằng "Ông trẻ." Ông trẻ sống ở thành phố. Nhưng chuyện ở quê không bao giờ thiếu ông. Dòng họ, ai nằm viện, nếu ông hay biết thế nào cũng tìm đến thăm. Có lần nghe ông nói đùa: Bệnh viện nào trên thành phố ông cũng biết. Mẹ thường nói: "Ông trẻ" chỉ có mỗi tội "Nghèo" Nhưng có phải 'ông trẻ" nghèo mà giờ đây, chúng tôi phải âm thầm tiếc nuối tiển ông ra nghĩa trang buồn ở quê nhà . "Ông trẻ" đã giấu được mọi người bệnh của ông. Nhà Trọ Mỗi độ xuân về, tôi lại về quê ăn Tết cùng gia đình. Tuy nhiên, thời gian, tôi ở nhà chẳng bao lăm vì bận đi Tết thầy cô, hợp lớp, du xuân với đám bạn thân... Quay đi quay lại đã hết Tết, thế mà tôi vẫn chưa ăn được một bữa cơm chung nào mang tính "gia đình" với cả nhà, chưa dành thời gian để tâm sự với cha mẹ, anh em... Tết này công việc quá nhiều nên không về quê được. Một mình trong phòng trọ, chợt thấy hối tiếc biết bao vì bấy lâu nay chỉ xem gia đình như" nhà trọ"... Nguyên Nhân Đói Khổ Bernard Shaw vốn gầy gò, khắc khổ, trông có phần "hom hem". Trong một buổi họp mặt, có vị chính trị gia béo tốt, hồng hào, y phục sang trọng và trang sức rất đắt tiền tới gặp và trêu: - Này ông, người nước ngoài nào mà nhìn thấy ông thì chắc họ sẽ nghĩ dân Anh phải chịu đói kém, khổ sở lắm! - Và rồi khi nhìn sang ông, họ hiểu ngay nguyên nhân của sự đói khổ đó là do đâu! Trí Thông Minh Albert Einstein nói về thuyết tương đối của mình, có một anh chàng hay nghi ngờ hỏi: - Trí thông minh của người mạnh khỏe như tôi không thể chấp nhận những cái mà nó không nhìn thấy. Einstein đứng yên lặng một lúc rồi trả lời: - Được, điều đó có vẻ có lý lắm. Bây giờ ông đặt trí thông minh của mình lên bàn đây để tôi có thể tin rằng đó là sự thật. Đối Đáp Winston Churchill vốn chẳng được phụ nữ Anh yêu mến. Có một bà nói thẳng với ông: - Nếu tôi là vợ ông, tôi sẽ cho ông uống thuốc độc. - Nếu tôi là chồng bà, tôi sẽ uống nó ngay Cái Mà Chúng Ta Thiếu Một nhà thơ vốn ghét Moritz Saphir nên dè bỉu rằng: - Thưa ngài Saphir, ngài viết chỉ vì tiền. Còn tôi viết vì danh dự! Ông từ tốn đáp: - Mỗi chúng ta viết cái mà chúng ta thiếu! Siêu Hình Học Là Gì Một sinh viên đến từ vùng cao nguyên học rất giỏi, và cuối kỳ đạt được khen thưởng về cả toán học và siêu hình học. Cha cậu rời khỏi trang trại và đến trường đại học để xem con mình nhận thưởng. Thomson dẫn ông đi tham quan trường. "Ông Thomson," Ông bố hỏi, "Toán học mà con tôi đạt được thưởng là cái gì vậy?" Thomson trả lời, "Tôi vẫn nói với con ông rằng toán học nghĩa là xử lý các con số, và tính toán." "Ra thế," Ông bố bảo. "Hẳn là nó được truyền cái đó từ tôi: tôi luôn luôn giỏi đếm lắm." Dừng lại một chút, ông bố lại hỏi: "Vậy Ông Thomson, siêu hình học là thứ gì vậy?" Thomson trả lời, "Tôi sẽ ráng giải thích rằng siêu hình học là nỗ lực thể hiện sự vô cùng bằng ngôn ngữ." Ông bố đứng lại và gãi đầu. "Ái chà, có lẽ nó được truyền cái đó từ mẹ nó. Bà ấy lúc nào cũng lảm nhảm không ngừng." Thương Mẹ Cắt móng tay cho mẹ, chợt nhận ra bàn tay mẹ toàn xương, những lóng tay khô như cọng rạ phơi mất tính hồi sinh. Bàn tay ấy từng tắm rửa cho con, vỗ vào mông để con tròn giấc ngủ. Áo con lành nhờ bàn tay mẹ. Con đói lòng bàn tay mẹ đút miếng cơm nhai. Giờ hai bàn tay mẹ đã gầy như không còn cách nào gầy nữa. Mẹ cố xỏ sợi chỉ vào lỗ kim nhưng đầu sợi chỉ cứ đưa qua đưa lại không sao xỏ vào được. Con thương mẹ vô cùng. Tô Canh Chua Lá Me Trong năm đứa con của má, chị nghèo nhất. Chồng mất sớm, con đang tuổi ăn học. Gần tới lễ mừng thọ 70 tuổi của má, cả nhà họp bàn xem nên chọn nhà hàng nào, bao nhiêu bàn, mời bao nhiêu người. Chị lặng lẽ đến bên má: “Má ơi, má thèm gì, để con nấu má ăn?” Chưa tan tiệc, Má xin phép về sớm vì mệt. Ai cũng chặc lưỡi: “Sao má chẳng ăn gì?” Về nhà, mọi người tìm má. Dưới bếp, má đang ăn cơm với tô canh chua lá me và dĩa cá bống kho tiêu chị mang đến… Giật Mình Tốt nghiệp đại học, ở lại thành phố đi làm. Tháng rồi, mẹ vào thăm. Mừng và thương. Mẹ khen: “Bạn gái con xinh”. Cuối tháng, lãnh lương. Dẫn người thương đi shopping. Em bảo: “Mỹ phẩm của hãng này là tốt nhất. Những loại rẻ tiền khác đều không nên dùng vì có hại cho da, giống mẹ anh đó, mẹ bị nám hết anh thấy không…” Chợt giật mình. Mẹ cả đời lam lũ, nắng gió với cái ăn, nào đã biết phấn son màu gì. Con Nhớ Mẹ Có tiếng khóc ở góc lớp. Tôi đến cạnh em hỏi: - Sao con khóc? - Con nhớ Mẹ! Đứa bé đáp ngập ngừng. - Mẹ đâu? Nhìn theo tay đứa bé, tôi thấy một người đàn ông nước da đen sạm đang đứng trước cổng trường. Giọt Nước Mắt Cổng trường ngày thi đông nghẹt thí sinh, phụ huynh. Những gánh hàng, dãy quán mọc lên san sát trên khoảng đất trống cạnh trường. "Út, Út, Út ơi!". Cô học trò lúng túng tách khỏi đám bạn, đi về phía tiếng kêu. "Ăn đi con. Xôi đậu. Thi sẽ đậu đấy". "Con ăn rồi. Sao má lại ra đây!". Cô quày quả vào trường, vội vàng như trốn chạy... Mùa thi lại về. Cô giáo trẻ tần ngần trước cổng trường nhộn nhịp. Giọt nước mắt muộn màng đọng nơi khóe mắt. "Con mãi sẽ không đậu khi chối từ gánh xôi của má. Má ơi!". Không Còn Răng Khi xưa nhà còn nghèo, mẹ hay mua cua đồng giả làm cua rang muối. Cua đồng cứng nhưng mẹ khéo tay chiên giòn, đủ gia vị nên thật ngon. Thấy các con tranh nhau ăn, mẹ nhường. Các con hỏi, mẹ bảo: răng yếu. Giờ, các con đã lớn, nhà khá hơn, chúng mua cua biển gạch son về rang muối mời mẹ. Các con nói vui: - Cua rang muối thật đó mẹ. Rồi chúng ăn rất ngon. Riêng mẹ không hề gắp. Các con hỏi, mẹ cười móm mém: - Còn răng đâu mà ăn?! Mẹ Già Rồi Cha kể, cha chỉ ao ước tặng mẹ chiếc vòng cẩm thạch. Tay mẹ trắng nõn nà đeo vòng cẩm thạch rất đẹp. Mỗi khi cha định mua, mẹ cứ tìm cách từ chối, lúc mua sữa, lúc sách vở, lúc tiền trường... Đến khi tay mẹ đen sạm, mẹ vẫn chưa một lần được đeo. Chị em hùn tiền mua tặng mẹ một chiếc thật đẹp. Mẹ cất kỹ, thỉnh thoảng lại ngắm nghía, cười: - Mẹ già rồi, tay run lắm, chỉ nhìn thôi cũng thấy vui. Chị em không ai bảo ai, nước mắt rưng rưng. Má Lên Đây Làm Gì? "Má! Má lên đây làm gì?". Cô sinh viên sắp nhận bằng cử nhân giãy nảy lên hỏi người mẹ quê mùa còm cõi. - Má nghỉ bán một bữa lên coi con lãnh bằng tốt nghiệp. - Không được đâu! Bữa nay bạn con đông lắm, mà má lại ăn mặc thế này... - Thì má có còn bộ nào khác đâu. Thôi cho má vào. Má... - Thôi, thôi, má về đi. Con thì thế này, má thì thế kia… Tụi bạn con nó cười…! Nói rồi, cô sinh viên xinh đẹp chạy ào vào trong hội trường… Vừa lúc người xướng tên giới thiệu: "Sinh viên Phạm Thị P.X. là một trong những sinh viên xuất sắc của trường". Ngủ Một Mình Nhà không lấy gì làm khá giả. Hai chị em phải ngủ chung một giường. Năm tháng trôi dần, chiếc giường như càng nhỏ lại. Ðêm hè, nóng nực, em trăn trở, khó ngủ. Em ao ước được như nhà nhỏ H, nhỏ D. Gia đình tụi nó giàu, đứa nào cũng có phòng riêng, giường rộng, nằm dang hai tay cũng không hết. Rồi chị lên xe hoa, về nhà chồng. Ðêm đầu tiên, em ngủ một mình. Chiếc giường bây giờ rộng, thoải mái. Nhưng em vẫn trằn trọc, khó ngủ… Bàn Tay Nhóm bạn gái của nó cứ ngồi lại là xúm xít coi tay. Lan có đôi tay búp măng trắng nõn, Hằng có những ngón tay thon dài, mềm mại. Tự nhiên, nó nhìn lại bàn tay mình, những vết chai nổi rõ, cứng ngắc. Nó vội vàng giấu bàn tay chai sần sau lưng.... Hôm nay, bàn tay nó phụ mẹ giặt đồ thuê, bàn tay nó phụ ẵm em bé. Bàn tay nó nhổ tóc bạc cho ngoại. Ba đau lưng, bàn tay nó đấm bóp... Anh cầm tay nó nâng niu: giống tay mẹ anh - đôi tay tảo tần.... Trăn Trở Buổi trưa, đang mơ màng, bầy chim sẻ ri ri trên kèo nhà, vài cọng cỏ khô rơi xuống. Tôi nghĩ bầy chim se sẻ làm gì với những cọng cỏ khô này? Bắc ghế leo lên, tôi giật mình khi thấy một con chim se sẻ nằm trong đụn cỏ giương mắt nhìn tôi. Thời gian....Tôi lại leo lên, thấy con chim mẹ đang mớm mồi vào những cái miệng hoác đói ăn của mấy chú chim con. Đêm về trằn trọc. Loài chim còn như thế trong khi mình lại lớn lên trong cô nhi viện. Vậy mẹ mình đâu? Cha Con Con ơi! Dậy ăn miếng cơm nguội rồi đi! Trời còn khuya, tối mù, gai gai lạnh. Thằng bé độ chín mười tuổi, bật dậy, mang giỏ,xách đèn thùng theo cha với cái lưới trên vai. Đến con kinh lở, cha cõng con lội qua, không để con ướt, rồi lội trở lại. Con ở một đầu lưới, mé bờ. Cha một đầu lưới, dưới nước. Kéo một quãng, buông lưới. Cha lại lội kinh cõng con qua, giữ lưới bắt cá tép dưới ngọn đèn dầu leo lét...... Gần sáng, cha con mang về đổi gạo. Cha đi dạy, con đi học. Tiệc Sinh Nhật Sinh nhật cháu nội tôi. Đủ mặt: ông bà nội, ông bà ngoại, cô ,bác,chú , cậu ,dì,..Tiệc mừng là một trái dưa hấu, mua rẻ cuối buổi chợ chiều, ở sạp hàng trái cây bán ế. Căn phòng đầy ắp tiếng cười, tiếng ca...và truyện cổ tích. Đã khá khuya...Cháu tôi mắt lim dim, còn hỏi gặng: " Rồi ....bà Tiên áo trắng hiện xuống....phải không ngoại!".... Ngày Vui Của Em Ngày vui của em, anh không về. Trong thư ba viết:".... Nó là đứa chịu nhiều thiệt thòi nhất trong nhà. Con ráng thu xếp. Mùa lúa vừa rồi nhà mình thất quá.....". Ngày vui của em, anh lang thang giữa Saigon náo nhiệt , lòng buồn rười rượi. Gần hai tháng nay anh thất nghiệp. Đến cả chiếc vé tàu về quê cũng không lo nổi... Ngang qua nhà hàng sang trọng bày tiệc cưới linh đình, anh cúi đầu bước nhanh như người có lỗi..... Ba Lớp 12 .Tôi không có thời gian để về nhà xin tiền ba như hai năm trước. Vì thế ba phải đích thân hàng tuần đem tiền xuống cho tôi. Từ nhà tới nơi tôi trọ học cách 15km. Nhà nghèo không có xe máy ba phải đi xe đạp. Chiếc xe gầy giống ba. Tôi chuẩn bị mua hồ sơ đăng ký thi đại học, không có thời gian về tôi lại nhắn ba. Lần này sau khi đưa 100 ngàn cho tôi, ba hỏi: "Còn dư được đồng nào không con?" Tôi đáp "Dạ dư 4 ngàn ba ạ" "Cho ba 2 ngàn để lỡ xe hư như lần trước thì có mà sửa" Ba đi rồi , tôi nhìn theo, nước mắt rưng rưng. Lẽ Đời Bà bán quán trước cổng trường qua đời trong một đêm giông gió. Những tưởng đám tang bà sẽ rất ảm đạm và vắng lạnh bởi bà lâu rồi chỉ còn sống một thân một mình. Những lũ trẻ trong trường đã đến tiễn đưa bà, hàng hàng dài sau linh cữu. Ngày xưa, bà bán quà cho chúng, bà hỏi thăm, nhắc nhở chuyện học hành của chúng . Và những buổi chiều tối, bà để chúng ngồi chờ bố mẹ trong cái quán ọp ẹp của bà. Đôi Kính Đen Ông bà tôi vui thú điền viên ở tỉnh lẻ, các con có chồng vợ ra riêng, thay phiên nhau về thăm ông bà mỗi tháng. Ông điện lên báo bà bị phát hiện ung thư gan ở giai đoạn cuối. Mẹ tôi thu xếp công việc để lo cho ông bà. Hôm tôi đưa mẹ về quê sẵn dịp thăm ông bà, nghe bà nói với mẹ: - Hổm rày ba con cứ đeo kính đen ở trong nhà, con nói với ba trong nhà có nắng bụi đâu mà đeo. Bà đâu biết rằng ông cố giấu đôi mắt đỏ, khóc đếm từng ngày dần xa bà. Mẹ! Từ gánh ve chai của mẹ, con bước vào đời.... Và con đã không làm mẹ thất vọng khi đưa cho mẹ tờ giấy báo đậu Đại học thủ khoa của mình. Đôi bàn tay gầy gò lam lũ quen với đồ phế thải, cầm tờ giấy run run. Cũng là giấy nhưng tờ giấy của con được chắt chiu từ sự nhọc nhằn của mẹ, từ tình thương và nghị lực của con.... Lòng con chợt thắt lại khi mắt mẹ rưng rưng cầm đọc tờ giấy...ngược. Thì ra những lá thư mẹ gửi cho con là nhờ người viết hộ! Con Búp Bê - Minh Tâm, mi có nhà không? - Có, Phụng hả, vô đây. Đứa bạn sà tới, đặt lên tay tôi một vật gì đó rất mềm. - Tao cho mi con búp bê nì làm bạn, tao mua đấy! Tôi sung sướng cầm lấy. - Cám ơn, mi thật tốt. - Hổng có chi, thấy mi không có bạn, tao mới mua tặng cho mi đó. Thôi tao về đây. Tôi xúc động ôm con búp bê vào lòng, thầm cám ơn ông trời cho tôi một đứa bạn tốt. Chiều, tôi lần qua nhà nó chơi. Một tay dò đường, một tay ôm con búp bê. Nhà nó và nhà tôi sát bên nhau. Đang đi, chợt có tiếng đứa nhỏ nói như reo lên: " A! Một con búp bê mù chúng mày ơi, ngộ ghê....!" Tôi rụng rời buông tay. Con búp bê rơi xuống đất. Cái Xương Cá Gia đình đông anh em, bữa cơm lâu mới có con cá. Lũ anh dành ăn phần xương để dành phần thịt cho em gái út. Em lấy chồng miền xa, anh đến thăm em . Em làm mâm cơm có mấy con cá bự để anh em lai rai uống rượu. Đang ăn miếng thịt ngon lành, em rể bỗng nói: "Nhà em hồi trước giờ chỉ thích mút xương và ăn đầu cá để dành phần thịt cho cha con em". Anh chợt thấy sống mũi cay cay. Chợt nhớ về những ngày xưa..... Cảm Xúc Cả nhà tiển chân con ra ngoài này đi học. Cha ôm chặt con vào lòng, bảo: "Ba tự hào vì con là người dũng cảm"..Nước mắt mẹ lăn dài. Con can đảm lắm mới bước chân lên tàu được, không biết tự lúc nào môi con bật máu. Mười đêm rồi, quê mình vào lũ. Đêm nào con cũng khóc. Giấc mơ đầu khô khốc. Hoảng hốt con bật dậy, bóng cha hiện ra giữa dòng nước xoáy, mâm cơm mặn mòi bát nước mắm trống trơn...Ám ảnh, con ôm đài rồi bất chợt lịm đi.... Một Tấm Lòng Hôm nay ngày sinh nhật, lại thêm một lần đáng nhớ trong cuộc đời, tôi nhận được tin nhắn rất sớm với lời lẽ thật dễ thương. Anh nhắn: "Chúc em sinh nhật thật vui". Dù chỉ vỏn vẹn một câu nhưng là món quà tinh thần không gì sánh nổi. Món quà đã mười bốn năm nay chưa một ai ban tặng. Hôm ấy tôi sống lại kỷ niệm một thời đã qua và mỉm cười mãn nguyện." Đó là hạnh phúc" dù không hoa, không tiệc....Chỉ với một tấm lòng luôn hướng về nhau, thì ra lâu nay anh vẫn còn nhớ tôi...... Quá Khứ Cả làng ngày xưa không có một lớp học. Thầy mở lớp tại nhà dạy con em trong làng cái chữ. Làng nghèo, học trò trả công thầy bằng khoai, bằng sắn. Thầy vừa dạy học vừa trông chừng thằng bé mồ côi. Mười lăm năm sau, trường cấp 1-2 mọc lên tươi màu ngói đỏ. Học sinh đi học đồng phục đẹp đẽ, thầy cô giáo trẻ trung. Ông giáo già trở thành người quét lá sân trường. Không ai buồn nhớ ngày xưa ông đã từng dạy chữ! Hớt Tóc Tuổi đã lớn, nhưng ba tôi không chịu ở yên một chỗ. Vài tháng nhà anh hai, vài tháng nhà chị tư, cứ thế xoai vòng. Mỗi lần đến nhà tôi, ba hay đòi đưa đi hớt tóc và chỉ đến duy nhất một chỗ.Tóc chưa dài, nhưng ba vẫn đòi đi. Tôi cố công tìm hiểu, ba thích đến đó để tâm sự hơn là hớt tóc. Ông thợ già hớt tóc thì luôn sẵn sàng nghe và chia sẽ, vắng khách còn mời chơi vài ván cờ. Tôi chợt nhận ra, ở nhà, ai cũng có một thế giới cho riêng mình mà quên mất sự hiện diện của ba Nỗi Khổ Nghĩ mình gần đất xa trời, lại chỉ có mỗi thằng con nên bà quyết định bán căn nhà dưới quê lên ở với nó cho sum vầy. Sợ bà không quen với cảnh ồn ào ở phố, thằng con dành cho bà tầng trên cùng. Khi bà bảo muốn đi thăm hàng xóm thì thằng con cằn nhằn: "Đây có phải ở quê đâu mà hàng với chả xóm, mẹ cứ ở trên ấy, cơm, nước có các cháu mang lên". Mỗi lần nhìn khung cửa sổ nhỏ xíu, bà lại nhớ đến mái nhà tranh dưới quê và bà muốn về nhưng về đâu bây giờ? Nhà đã bán rồi... Hạnh Phúc Một người con sắp lập gia đình, hỏi cha: "Con phải sống như thế nào để được hạnh phúc?" Cha bảo: - Con ạ! Con chỉ cần dừng lại một phút thôi, để tầm mắt của con ra xa hơn một chút, con sẽ dễ dàng nhận thấy hạnh phúc thật ra chẳng khó khăn và nặng nề như con vẫn tưởng. Hạnh phúc rất đơn giản nhẹ nhàng – cùng người bạn đời ngồi đu đưa trên chiếc ghế mây, tắm ánh nắng xuân ngoài thềm cửa, kể cho con cái nghe những câu chuyện từ thời thanh niên, hạnh phúc chính là tiếng ngây thơ con trẻ,… “Bố, câu chuyện bố kể thật là hay!”, hạnh phúc chính là tiếng người vợ ngọt ngào: “Anh yêu, hôm nay bữa tối có món sườn xào chua ngọt anh thích đấy…” Nghĩ Quá Nhiều Có người hỏi bác nông dân: - Bác trồng lúa mạch rồi à? - Tôi chưa trồng. Tôi sợ trời không mưa. - Vậy bác trồng bông chưa? - Chưa, tôi sợ lũ sâu sẽ ăn sạch cây bông. - Thế bác trồng gì rồi? - Tôi chưa trồng gì cả, tôi phải đảm bảo an toàn. Địa Ngục Và Thiên Đường Nelson Mandela bị giam cầm suốt 27 năm trong tù, phải chịu đựng ngược đãi. Khi nhậm chức tổng thống Nam Phi, ông đã mời 3 người từng tra tấn ông đến tham dự buổi lễ. Khi Mandela đứng dậy cung kính đứng dậy bày tỏ sự kính trọng đến họ, tất cả những người có mặt tại hiện trường, thậm chí là cả thế giới đều như lặng đi. Ông nói: “Khi tôi ra khỏi phòng giam, bước qua ngưỡng cửa lao tù hướng đến tự do, tôi đã hiểu rất rõ, bản thân mình nếu không thể vứt bỏ lại đau đớn và oán hận lại phía sau, tôi sẽ vẫn chỉ là một người đang ngồi trong ngục.” Lẻ Bạn Hàng cây bàng phơi mình trong nắng như đổ lữa. Tôi ngồi bên cửa sổ nhìn ra mương nước. Bầy chim sẽ mổ từng hạt cơm rơi căng ức. Bỗng có đôi chân nhẹ nhàng dáo dác tìm kiếm, tay cầm ná. Bầy chim sẽ bay lên ngọn cây. Ná đã giương. Đôi chim vô tình. Hòn sỏi rời khỏi ná xé lá xoèn xoẹt. Con chim rơi xuống, thân rướm máu, đôi mắt hạt tiêu khép hờ. Chiều khuất nắng. Đàn chim lại trở về nhốn nháo. Tôi không hiểu trong âm thanh hổn loạn kia có tiếng con chim nào khóc vì mất bạn hay không? Trò Chơi Tôi đi học xa nhà, mỗi năm chỉ về vào dịp hè hoặc Tết. Những khi về, cu Bin lại reo lên mừng rỡ "A, chị Hai về! Chị xếp cào cào lá dừa cho em đi". Hè này tôi về, nhưng cu Bin không còn reo mừng như mấy lần trước nữa. Má nói cu Bin ở nhà chú Bê thường xuyên hơn ở nhà. Thì ra nhà chú Bê mới mở quán điện tử. Những trò chơi 3D sống động đã cuốn lấy cu Bin. Còn đâu những lần thấy tôi về, cu Bin lại vòi tôi xếp những con cào cào bằng lá dừa màu xanh..... Oan Giữa trưa, trên tuyến xe buýt thưa người bỗng xông lên một mùi gây gây, mốc meo khó chịu. Bác tài nhăn mặt chửi đổng. Chị soát vé quạt lấy quạ để. Trên xe toàn là sinh viên, tươm tất. Mùi đâu ra? Tự dưng ai nấy đều ném ánh nhìn nghi ngờ về phía anh thợ hồ ăn mặc nhem nhuốc vừa lên. Anh giật mình, trộm nhìn khắp quần áo mình.....Lẽ nào? Anh vội vã xuống ngay trạm kế tiếp. Mọi người thở phào, đâu biết có hộp cơm thừa ai đó bỏ quên, nằm lăn lóc dưới gầm xe.... Vết Thương Ông cởi áo để trên bờ ruộng trong lúc dọn đất. Khi đến lấy áo, ông bị một con rắn cắn vào tay. Nhanh như chớp, ông lấy dao chặt đứt ngón tay, băng bó qua loa rồi ra về. Đêm nghĩ lại, ông tiếc ngón tay! Tuy con rắn độc thật, nhưng cắt tay mình đâu phải cách hay. Sáng đi thăm đồng, ông nhặt ngón tay xám ngoét bên mép nước gắn vào vết thương. Đêm ấy, ông mất. Biết chuyện, người trách ông không dứt khoát bỏ ngón tay nhiễm độc, người trách ông quá nặng tay với mình. Những Ngày Xa Nhà Nén tự ái trong lòng, nó trở về nhà trọ ngã vật xuống sàn, nghĩ ngợi. Tự dưng nó nhớ nhà. Giờ này chắc mẹ đang lui cui trong bếp, ba đang bó từng cái chổi tre, nước mắt nó lăn dài. Người ta nói nó quê mùa thô kệch có là gì trước những lời đay nghiến của bà chủ dành cho mẹ, những cái chổi bị trả lại của ba. Nó ngồi dậy, lau nước mắt, mở toang cửa sổ. Nó nghiệm ra rằng, trong cuộc sống cần phải biết bỏ qua những điều vô nghĩa để sống! Đám Cưới Nhà Nghèo Đám cưới nhà nghèo, rước dâu về chỉ có vài mâm đãi họ hàng, rồi tiệc cũng tàn. Đêm. Thằng Út cứ tấm tức khóc ở buồng bên, mẹ rủ rỉ dỗ dành mãi đến khuya. Chị dâu hỏi anh Hai: "Sao thằng Út nhõng nhẽo hoài vậy?". Anh Hai thở dài thật lâu mới nói: "Tại... mẹ đổi con chó của nó lấy cái mền cho hai đứa mình..." Chị dâu ngoảnh mặt ra ngoài thương em rơi nước mắt. Mầm Hạnh Phúc Ông bà hiếm muộn chỉ có mình cô là con. Lớn lên, qua mai mối, cô lấy chồng Việt kiều để được đến vùng đất hứa xa xôi. Ông bà thui thủi, đỡ đần nhau cho khuây khỏa nỗi nhớ con. Ba năm sau cô về , đúng vào lúc bà bệnh. Ông ngồi bên bà, tay nhăn nheo, run run đút từng muỗng cháo, lâu lâu lại lấy khăn lau miệng cho bà. Cô chạnh lòng nghĩ tới tổ ấm nơi xa. Từ lâu, cô không còn ăn cơm, nói chuyện cùng chồng... Chợt hiểu: "Đâu phải cứ sang giàu mới ươm được mầm hạnh phúc!" Chân Mẹ Ngày đầu tiên đi mẫu giáo, con hăng hái xách ba lô vào lớp học, lúc mẹ vừa đưa đến cửa. Ngày thứ hai, tay kéo áo mẹ, mắt con đỏ hoe, chỉ chực khóc. Ngày thứ ba, con ôm cứng chân mẹ khi vừa đến cổng trường: "Mẹ ơi! Con về với mẹ!" Thế rồi con vào đại học. Những năm đầu con thường xuyên nhắn tin hỏi thăm mẹ. Thời gian sau, tin nhắn thưa dần. Rồi một ngày, con về ôm chân mẹ: "Mẹ ơi! Con cần mẹ vô cùng!. Bởi người yêu con giờ đã có bến bờ hạnh phúc khác." Soi Gương Tuổi ba mươi, đứng trước gương, chị thấy xương đòn hằn lên càng nổi rõ vùng ngực khô gầy. Mái tóc rối và xơ xác. Chị chạnh lòng thầm hẹn: mười năm nữa sẽ chăm chút lấy lại nét đẹp xưa. Tuổi bốn mươi, đứng trước gương, giật mình hóa ra lâu nay chỉ có vài bộ quần áo, chị e ngại phải dự tiệc cưới ngoài xóm chợ. Rồi chị tự nhủ, mười năm nữa, biết đâu mười năm nữa mình sẽ còn lại chút gì của ngày trước. Ngoài năm mươi, đứng trước gương, thấy tóc ngả màu, mặt hằn những nét chân chim. Vừa qua cơn bệnh, chị lo không đủ sức để lo cho bé ba và thằng út được vào đại học như anh của nó. Vết Sẹo Cận thấy trên tay bố có một vết sẹo thật to. Hỏi mẹ, Cận mới biết vết sẹo đó là do Cận gây nên. Nói đúng hơn là khi Cận mới hai tuổi, mới chập chững đi, bị vấp ngã suýt té xuống ao, may mà có bố, nếu không thì .... Nhưng bố lại va vào một cọc nhọn cạnh bờ ao, một vết toét nơi tay còn để lại sẹo đến bây giờ. Khi kể về vết sẹo ấy, mẹ còn nói: - Đó là vết sẹo con nhìn thấy, Bố con còn biết bao nhiêu vết sẹo không nhìn thấy được! Đã hai mươi năm qua, chưa bao giờ Cận thấy bố nói về vết sẹo trên tay và vết sẹo không thấy trong lòng bố. Qua lời mẹ, nhìn lại mình, Cận biết trong lòng bố đến nay vẫn còn những vết thương chưa thành sẹo. Đèn Tắt Gíó đưa bụi chuối sau hè, câu hát đau lòng thuở các con còn bé và từ sông lạch tôi phải trở thành biển cả để con tôi có cha. Còn nhớ lúc nghèo. Khi ấy quê tôi chưa có đèn điện, tôi thường dẫn các con đi xem phim. Xách lồng đèn bắt nhái cùng con chó đi theo, vô rạp nó nằm im dưới ghế. Khi về trời mưa bùn sình, thằng lớn cõng thằng út. Lon ton con chó theo sau.... Mẹ cùng con. Đường dài. Phim buồn. Mưa khóc nhìn đèn tắt. Món Ngon Của Mẹ Mẹ cả đời vất vả, nhịn nhường, chưa từng tự tay gắp miếng ngon. Ăn cơm, chỉ ưa nhất món mắm cà làm xổi. Cha bảo thương mẹ nhưng có bao giờ quan tâm mẹ nghĩ gì, thích gì. Và gánh nặng gia đình đâu thấy cha ghé đỡ cho mẹ nhẹ vai. Về già, cha đổi tánh, càng khó chịu. Đòi ăn chay trường. Giỗ mẹ cũng bắt phải cúng chay. Con lén đặt vào góc khuất bàn thờ dĩa mắm cà mẹ ưa ngày trước. Lòng ngùi ngùi. Sống sao thác vậy. Sinh thời mẹ đâu biết ăn chay! Nỗi Buồn Còn chưa đầy một tháng nữa là đến thời hạn cuối nộp học phí. Con luôn bị nêu tên. Điện về nhà mẹ bảo chờ thêm ít hôm nữa. Cuối cùng thì tiền cũng đã được gửi ra, con không còn lo nằm trong danh sách"đen" bị nêu tên trên bảng thông báo của trường nữa. Nghỉ hè về nhà thấy chuồng trâu trống trơn. Con hỏi, mẹ bảo sợ con bị đuổi học nên bán rẻ cho người ta rồi. Nhìn thấy thửa ruộng khô cằn cỗi mà nước mắt con chãy dài trên má... Cái Gối Nhà nghèo, hai chị em phải nằm chung một cái gối. Tối, giành nhau, em đẩy chị, chị mắng em....nhưng cả hai đều ngon giấc. Chị xa nhà, em chẳng còn người chung gối. Nó thèm được giành nhau với chị. Nó nhớ chị, không ngủ được. Chị được nằm một mình cả hai gối, chẳng ai giành giật. Chị thương em ở nhà thay chị làm bao nhiêu công việc. Chị khóc và mất ngủ.... Nhà Chật Không còn chỗ nào khác, phải đặt bàn thờ má ở ngay cửa sổ. Hũ đựng cốt đặt cạnh hình thờ, lâu dần có thói quen luôn tay đóng cửa vì có cảm giác như má đang bị nóng khi nắng chiếu vào và lạnh ướt khi trời đổ mưa. Hôm nay giỗ má lần thứ hai. Nắng chiếu vào hũ cốt nóng hổi. Choàng tay qua bàn thờ đóng cửa, cảm giác như đang ôm má vào lòng, bất chợt nói thầm: "Má ơi, má đang ở nơi nào? Về thăm con nghe má!", lòng bổng nhói đau. Chó Và Sói Có một hôm, chó hỏi sói: “Anh có nhà để ở không?” “Không có”, sói trả lời. Chó hỏi tiếp: “Anh có được một ngày ba bữa ăn và trái cây không?” “Không có”. “Vậy anh có người dỗ anh, đưa anh đi dạo phố không?”, Chó lại hỏi. “Không có“, sói trả lời. Nghe vậy, chó liền bĩu môi: “Cuộc sống của anh thật tẻ nhạt. Sao cái gì anh cũng không có vậy hả?” Sói cười: “Cuộc sống của tôi chính là như vậy. Tôi có theo đuổi riêng của mình. Tôi là một con sói cô độc nhưng tự do, còn anh là một con chó tự cho rằng mình hạnh phúc”. Bao Dung Và Khiêm Tốn Giọt mực rơi vào một ly nước trong, ly nước này lập tức thành màu đen, không uống được nữa. Nhưng nếu giọt mực rơi vào trong biển lớn, biển vẫn là biển cả nhuộm màu xanh lam. Tại sao vậy? Vì sự bao dung, sức chứa đựng của 2 thứ này là khác nhau. Lúa chưa chín thì đâm thẳng lên trên trời, lúa đã chín thì ngả đầu cúi xuống. Làm người, càng thành công càng hiểu phẩm giá của sự khiêm nhường. Nụ Cười Và Nước Mắt Vị Lạt Ma già nói với vị Lạt Ma trẻ: “Khi đến với thế giới này, anh khóc, nhưng người khác đều rất vui mừng. Khi anh rời khỏi thế giới này, người khác đều đang khóc, nhưng bản thân anh lại thường cảm thấy rất vui. Vì thế, chết không hẳn là điều tồi tệ, còn sự sống cũng chưa chắc là điều đáng mừng”. Đánh Mất Nếu đi chơi, không may làm rớt 100 đồng, đoán là nó có khả năng sẽ nằm ở một chỗ nào đó, nếu phải bỏ ra 200 đồng tiền xe để quay lại đó tìm, liệu bạn có quay lại không? Rõ là một câu hỏi ngốc ngếch, nhưng điều buồn cười là chuyện tương tự lại không ngừng xảy ra trong cuộc đời: Bị người ta chửi một câu, nhưng lại bỏ ra vô số thời gian để đau buồn; vì một việc mà nổi giận, không ngừng làm tổn hại đến thân tâm của mình, không tiếc mất mát, chỉ để báo thù; mất đi tình cảm của một người, biết rõ mọi chuyện đã không thể cứu vãn, nhưng vẫn đau lòng rất lâu… Điều Kỳ Lạ Đệ tử hỏi sư phụ: “Thầy có thể nói cho con biết về chỗ kỳ lạ của con người không?” Sư phụ: “Họ vội vàng trưởng thành, sau đó lại than thở là mất đi tuổi thơ. Họ dùng sức khỏe để đổi lấy tiền bạc, không lâu sau lại muốn dùng tiền bạc để khôi phục sức khỏe. Họ đối với tương lai thì lo lắng không nguôi, nhưng lại không trân trọng hiện tại. Vì vậy, họ vừa không sống trong hiện tại, vừa không sống trong tương lai. Họ sống như thể là sẽ không bao giờ chết, và sẽ chết như thể chưa bao giờ từng được sống.” Bất Tiện Ngày hôm đó, tôi may mắn đặt được vé về quê ngoại cùng với chồng, nhưng sau khi lên xe thì nhìn thấy có một cô đang ngồi ở vị trí của chúng tôi. Chồng tôi bảo tôi ngồi ở cạnh cô đó nhưng lại không mời cô ấy nhường chỗ. Tôi phát hiện ra chân phải của bà ấy có chút trở ngại, lúc đó tôi mới hiểu tại sao chồng tôi lại làm như thế. Chồng tôi cứ đứng như thế suốt dọc đường dài mà không hề có ý định lấy lại chỗ ngồi. Sau khi xuống xe, tôi nói với giọng điệu của một bà vợ xót chồng: “Nhường chỗ là việc nên làm, thế nhưng đường xa như thế sao không nói bà ấy đổi vị trí cho mình chứ”. Chồng tôi đáp: “Người ta bất tiện cả đời rồi, còn mình chỉ bất tiện có ba tiếng thôi mà”. Có thể chúng ta sẽ không thành công trong ba phút nhưng đôi lúc chỉ cần mất đi một phút, số mệnh con người sẽ hoàn toàn khác nhau. Giá Một Ly Cà Phê Một cửa hàng cà phê đăng một tấm bảng: Nếu khi gọi chỉ nói “Cho ly cà phê nhỏ” thì phải trả 5 đô, còn thêm “Xin vui lòng” thì giảm còn 3 đô, nếu chào hỏi nhân viên, sẽ chỉ mất 1,75 đô. Chủ nhân quán đã viết tấm bảng hài hước này cho biết: “Tôi quyết định làm như vậy là bởi vì trên thế giới này mọi người làm việc bận rộn thường xuyên ‘quên mất’ chào hỏi những người phục vụ làm việc vất vả cũng như không hiểu những người làm nghề phục vụ như chúng tôi.” Sau đó, ông ta cho biết rằng tấm bảng này chỉ là một sự dí dỏm với hy vọng thông qua điều này để kêu gọi khách hàng lịch sự và tôn trọng chứ cửa hàng không bán một ly cà phê nhỏ với giá 5 đô. Chuyện Con Gián Một con gián, không biết từ đâu, bay vào nhà hàng và đậu lên vai một bà. Bà nầy vô cùng hoảng hốt, sợ tái mét, vừa la hét, vừa nhảy ra khỏi ghế ngồi, cố lắc thật mạnh để tách con gián ra. Con gián bay sang đỗ lên vai một bà khác. Bà này cũng sợ hãi không kém và tạo ra một sự hỗn loạn còn lớn hơn. Và cứ thế, con gián chuyền từ người này sang người khác. Sự hỗn loạn ngày càng gia tăng. Cuối cùng người bồi bàn chạy tới. Anh lấy chiếc khăn xua nhẹ và con gián bay sang vai anh. Rất bình tĩnh, anh chậm rãi đi ra cửa, rồi chạm nhẹ vào nó. Con gián tự bay ra vườn. Sự hỗn loạn kết thúc. Cậu Thanh Niên Một cậu thanh niên 24 tuổi ngồi nhìn cảnh vật qua khung kính của toa tàu hỏa. Cậu reo lên... “Bố ơi, xem kìa, cây cối chạy tuột lại đàng sau chúng ta kìa !" Người cha mỉm cười. Một cặp vợ chồng trẻ ngồi cạnh nhìn cậu thanh niên 24 tuổi mà lại có những cử chỉ trẻ con với ánh mắt thương hại. Bỗng nhiên cậu thanh niên lại kêu lên... “Bố à, xem mấy đám mây chạy theo chúng ta đấy Bố ơi !” Đến đây thì cặp vợ chồng trẻ chịu hết nổi và nói với người cha rằng: “Tại sao ông không đưa con ông đến một bác sĩ giỏi nào đó, may ra bệnh tình cậu sẽ được thuyên giảm?” Người cha mỉm cười: "Tôi đã đưa cháu đi bác sĩ rồi. Thật ra là hai cha con chúng tôi mới từ bệnh viện ra. Cháu đã bị mù từ lúc mới sinh. Và hôm nay là lần đầu tiên cháu mới có cơ hội để thấy mọi cảnh vật đó". Cặp vợ chồng im lặng nhìn cậu thanh niên xót xa, có cảm tưởng như mình vừa vô ý làm vỡ một món đồ gì quí giá. Biển Và Những Giấc Mơ Bố và con dạo biển. Bố chỉ tay về phía chân trời: "Con còn trẻ, hãy như sóng miệt mài....Bố già rồi sẽ làm bờ cát cho con...". Mắt bố dõi nhìn mặt biển xa xăm và gieo vào lòng con một giấc mơ. Thời gian theo chân sóng. Con học giỏi. Lòng bố vui và một ước mơ.... Ngày giỗ mẹ, bố đau nặng. Con nhận tin thi trượt. Sợ người thêm đau, con nói dối.... Một tháng sau, bố khỏe lại với nụ cười rạng rỡ. Con lại xa nhà... Giấc mơ vẫn còn dang dỡ! Điều Thiêng Liêng Theo lệ thường, cứ mùng một Tết má bắt cả nhà đi viếng mười ngôi chùa để cầu an, cứ thế cho đến khi anh em chúng tôi lần lượt trưởng thành. Bạn bè nhiều. Tết đến bốn anh em chỉ mong đi chơi cho thỏa thích . Không còn muốn theo má đi chùa nữa, nên mỗi đứa một lý do....Má lặng lẽ một mình đến chùa cầu an. Năm nay, má mất. Bốn anh em mỗi đứa gia đình riêng, Tết đến như thấy thiếu điều gì thiêng liêng lắm, dường như là sự bình an trong tâm hồn... Hai Chiếc Lá Vàng Sớm khuya, trong góc bàn căng -tin, ông uống cà phê còn bà ăn cháo. Ngồi đối diện, thỉnh thoảng họ trộm nhìn nhau. Ông gọi tính tiền, bảo: "Tính luôn tô cháo...". Bà ngạc nhiên. Bước đến quầy, bà mua cho ông chiếc bánh tiêu. Ông rót cho bà ly trà nóng.... Ra tới ngạch cửa, bà đi sau nhắc nhở: "Ông coi chừng mấy bậc thang nghe!...." Quay nhìn lại thấy chân bà khập khiễng. Móc chay dầu nóng đưa cho bà , ông bảo: "Bà giữ xức cho ấm chân" Ông chậm rãi bước. Bà đứng lại nhìn theo. Thơ Và Toán Ngoài trời mưa rả rích. Anh chợt nảy ra một từ cho khổ cuối của bài thơ dang dở. Anh như đấm hồn vào câu thơ buồn, mang tâm trạng của một kẻ cô đơn đi trên con đường vắng. Nhưng nào anh có cô đơn, chỉ bên kia vách phên mục, mẹ anh đang nhẫm tính sao cho bữa ăn có đủ chất để anh có sức mà học, khi gánh chè bán hết cũng chỉ kiếm được 20.00 đồng. Đôi khi người ta đọc một bài thơ rất lãng mạn mà không thấy bên cạnh có một bài toán rất khó giải. Quấy Rầy "Con gái mà quậy hơn con trai!". "Mầy chỉ quấy rầy ba thôi!". Tôi thường mắng mỗi khi nó đòi cuốn sách tôi đang đọc, bắt tôi cõng đi chơi khi đang bận bịu. Tội nghiệp, con mắc chứng bại não thêm dị tật bẩm sinh nhưng khi bị quấy rầy tôi vẫn thế. Con bỏ ăn hai ngày rồi đột ngột qua đời. Tôi cảm nhận rõ ràng sự hụt hẵng khi gia đình mất đi một người thân. Trong ảnh, nó vẫn nhìn tôi, ánh mắt ngây thơ hiền hòa như muốn nói: "Con không quấy rầy ba nữa , ba ơi!...." Lòng Mẹ Ba mất. Mẹ đi lấy người khác. Tôi giận mẹ, khăn gói lên thành phố sống với dì. Mỗi tuần mẹ đều ghé thăm nhưng tôi không muốn gặp. Ngày tôi tốt nghiệp đại học, mẹ đứng nép ngoài giảng đường mỉm cười sung sướng lúc tôi lên nhận bằng. Tôi quay đi vờ như không thấy, chút nữa nước mắt chảy ra. Khi tôi kết hôn, mẹ đến chúc mừng, tôi cũng chẳng quan tâm. Rồi tôi mang thai đứa con đầu lòng. Tôi đau đớn, vật vã, lúc đó tôi mới hiểu được lòng mẹ. Khi đứa bé chào đời, tôi bật khóc nắm lấy tay mẹ, mẹ xoa đầu tôi, vuốt ve đứa cháu. Mê Tín Các con lớn lên và xa dần vòng tay của mẹ. Ngày ngày trong căn nhà nhỏ mà lòng để tận nơi xa, mẹ cầu mong cho các con "chân cứng đá mềm". Gửi niềm tin vào trời Phật. Cô đồng nào gần xa mà mẹ không biết, chùa nào lớn bé mà không in dấu chân của mẹ. Điện về nhà là lê thê những "sao hạ, ngày kiêng tháng cữ", con mỉm cười. "Mẹ lại mê tín!." Mẹ bệnh rồi, lòng như lửa đốt. Làm sao đây?...Con chắp tay nguyện cầu....Biết đâu lời nguyện cầu sẽ trở thành sự thật!. Nhịp Đập Thời Gian Chị nhìn thấy nó trong một cửa hàng lạc xoong. Tần ngần, chị "lên dây". Vẫn cái âm thanh mơ hồ từ những rung động cũ, cái thuở cứ bồn chồn dán mắt mãi vào chiếc đồng hồ mà chờ đợi......" Giờ Y"! Giữa cái vô cảm của loại đồng hồ xài pin-lặng lẽ sống và lặng lẽ chết, đồng hồ "lên dây" đặt sự sống vào tay người. Như chị. ...Tối, chị đặt nó bên gối. Xa lắc rồi nhịp-đập-của-tim-yêu. Vấn đề còn quan trọng hơn, bởi bây giờ nó thuộc về ....tim mạch! Mưa Nhỏ Chi mở nhạc êm, trùm mền món đậu rang, được một lúc cho ấm rồi " thưởng thức" món đậu rang. Được một lúc. Chi kêu chán , tôi nhìn nó: - Chán gì, mưa giờ này, mấy ai được rúc trong nhà như mình. Mưa giờ này, mẹ đang ngoài đồng, đầu đội mưa, chân dẩm trong đất. Mưa giờ này, ba đang bì bõm be bờ, quẩy cá trong ao. Mưa giờ này, em tôi đi học mười hai cây số lầy trơn, áo thư sinh loang vết bùn sình. Mưa giờ này...Một giọt nước lăn dài trên má, nóng hổi vì mưa. Tấm Lòng Hiếu Thảo Con duy nhất của Ông - Bà ngoại lại dị tật, tay cà kheo, mắt mù. Lan tự túc sinh ra Tuấn đặng có người hương khói cho mẹ cha. Gánh vác việc nhà từ lúc học lớp hai, lại thường xuyên phải tắm và thay đồ cho mẹ. Tan trường, ra đồng mò cua, bắt ốc. Mỗi ngày, Tuấn bán được chín ngàn trang trải việc học, cơm mắm bốn miệng ăn. . Nhìn em gầy guộc, khắc khổ, ánh mắt hồn nhiên nhưng lại chứa đựng bao điều trăn trở, thật cảm động biết dường nào. Tuấn ơi..... Hàng Ô Rô Ngày đó, nhà tôi cách nhà em có một hàng ô rô. Tối nào tôi cũng chui qua hàng ô rô sang chơi với em. Hai đứa ngồi nói chuyện dưới trăng. Tình yêu trong sáng diệu kỳ! Rồi em bỏ làng lên phố. Tôi đau khổ nhưng cũng âm thầm lên phố làm thuê để tìm em. Có bận gặp em ăn mặc đúng mốt ngồi sau một anh chàng đẹp trai, tóc bóng mượt. Tôi lao vào công việc cho đến.... Ba năm sau, tình cờ găp em làm tiếp thị bia. Tôi nhìn em buồn. Em nhìn tôi khóc. Hay chúng mình về quê tối tối anh lại chui sang nhà em chơi, được không anh? Tối. Trời sáng trăng như ngày xưa .Tôi định chui qua hàng ô rô thì hỡi ôi. Một bức tường vôi màu trắng chắn ngang Hàng ô rô ngày ấy đã chặt đi rồi... Ruột Đau Chín Chiều Làng tôi nằm dọc ven sông. Mỗi mùa nước nổi, nhà cửa, ruộng vườn chìm trong biển nước. Đời người cơ cực trăm bề. Tôi thường mê về một phương trời lạ. Vừa tốt nghiệp đại học, tôi lập gia đình. Chồng tôi là người thành phố, có nhà cao, cửa rộng. Anh thường đi vắng. Chiều chiều ,một mình tựa cửa ngắm mây trôi.Tôi quay quắt nhớ cánh đồng vàng bông điên điển, thèm bát cháo loãng, thương mẹ già tóc bạc chèo chống mỏi mê. Muốn về mà chồng không thích. Ba Mẹ Tôi Tôi đi học ở thành phố với bao nhiêu khó khăn, nhiều lần về thăm nhà rồi đi. Hôm nay, tôi lại về thăm nhà ngay ngày bão lũ. Ba mẹ ra mừng rỡ nhưng trên khuôn mặt ẩn một nỗi lo âu. Tôi hỏi ba cảnh nhà, ba cười nói: "Con yên tâm học cho giỏi". Lúc đó, mẹ đi cửa sau qua nhà dì Năm mượn tiền và gạo cho tôi mang theo. Ba mẹ đưa tôi xuống đò. Tôi tiến về phía trước, Ba mẹ lùi lại phía sau cực khổ trăm bề. Ước Mơ Ngày Tết Năm cũ sắp qua đi để rồi một cái tết đang đến gần. Hình như đây cũng là một cái gì đó, hay là một chút sắc màu cho cuộc sống của những đứa trẻ sống dưới gầm cầu: Một đứa hỏi: - Tết này mấy đứa có dự định gì không? Tiếng nhao nhao của đám trẻ làm rộn ràng cả khu gầm cầu, đứa nào cũng muốn thỏa sức để những giấc mơ của mình được bay lên, dẫu cho là mơ hồ. - Tao muốn được có quần áo mới, được đi đây đó diện cùng mọi người. - Còn tao thì muốn được ăn một bữa thật thịnh soạn trong những ngày này. - Còn em muốn được dắt tay ba mẹ dạo quanh chợ hoa, quây quần bên nhau cắt chia những mẩu bánh chưng thơm lừng. Cả đám lao xao với những lời tâm sự trẻ thơ, đôi chút xen lẫn giọt nước mắt tủi hờn âm thầm lăn nhẹ len vào cõi lòng tái tê. Miếng Cơm Cháy Ngày xưa nhà nghèo lắm, gia đình đông con nên cha mẹ tôi rất vất vả để lo toan cho từng bữa cơm. Có một thời gian tôi để ý thấy mẹ ăn toàn cơm cháy, tôi thắc mắc thì mẹ cười bảo rằng cơm cháy ăn giòn thơm ngon nên mẹ thích ăn. Thời gian trôi qua, đến khi tôi lập gia đình. Những đứa con lần lượt ra đời, vợ chồng chúng tôi cũng rất chật vật để nuôi bao nhiêu miệng ăn. Có lần nhà thiếu gạo, nấu đủ chỉ cho các con ăn, tôi ráng cạo vét mấy miếng cơm cháy ra ăn đỡ lòng, đứa con út của tôi vội hỏi tại sao mẹ lại ăn cơm cháy khô cứng thế. Lúc này tôi muốn trào nước mắt để hiểu rằng ngày xưa mẹ tôi đã hy sinh tất cả cho các con như thế nào. Mẹ ăn gì cũng được miễn là các con no đủ là mẹ vui sướng lắm rồi. Hương Cau Vườn hẹp, Nội chỉ ươm trồng một cây cau trước nhà. Nội nói: - Cau là biểu tượng làng quê. Người trồng cau là người giữ hồn quê. Tôi và cây cau lớn lên trong tình quê. Hương hoa cau thấm đẫm hồn tôi . Ngày tôi hỏi cưới vợ cũng trẫy buồng cau từ cây cau Nội trồng. Đường giao thông quê tôi mở rộng, phải lấn vườn. Cây cao không còn đất sống. Từ đó, Nội thường hay cầm nhành hoa cau khô quắt đưa lên mũi như kiếm tìm một tàn hương. Mẹ Khóc Mẹ tôi là người cứng rắn. Chưa bao giờ tôi thấy mẹ khóc. Ngày nhập học, chỉ có ba đưa ra bến xe, mẹ không đi cùng. Tôi ôm chầm lấy ba khóc nức nở. Ba cũng rơm rớm nước mắt . Tôi ước gì mẹ cũng mau nước mắt như ba. Xe chạy, mẹ gọi điện nhắc tôi phải cố ăn uống và học tập tốt. Giọng mẹ sũng nước. Tôi chợt nhận ra: mẹ chỉ cố tỏ ra người cứng rắn mà thôi..... Cơm Bụi Cơm bụi Sài Gòn, nó vẫn đều đặn ngày hai bữa. Lâu dần thành quen. Ăn mà không còn cảm giác ngon..... Có những lúc đang ăn, nó thấy nghèn nghẹn ở cổ. Nó nhớ bát canh mẹ nấu, con cá bà kho. Nhớ cả những lần mẹ dỗ dành mỗi lúc nó biếng ăn. Vào Sài Gòn, đơn độc, nó lại tự dỗ mình. Ăn để có sức khỏe để học, để bà , để mẹ khỏi lo lắng. Nghĩ đến gia đình nó ứa nước mắt..... Rượu Nhạt Cầm chai rượu Nó vừa mua về và rót đầy chiếc cốc nhỏ, đưa cốc lên miệng… Bỗng ba Nó nhổ toẹt ngụm rượu xuống nền nhà, giọng thô lỗ: - Tiên sư mụ Tám Béo, dạo này toàn bán rượu đểu. Không thể nuốt nổi, bán thì đắt lòi, được rồi! Dứt lời, ba Nó cầm chai rượu phăm phăm sang nhà bà tám Béo. Nó hoảng hốt can ngăn: - Ba, ba … ba đi đâu dzậy? Ba Nó lạnh tanh: - Đi đập chai rượu vào mặt mụ Tám Béo! Nó ông lấy chân ba Nó khẩn khoản: - Đừng mà ba ! Lỗi là do con, bác ấy không có lỗi đâu ba! Ba Nó nhìn nó ngạc nhiên và quát: - Nói! Nó giật thót mình, nhưng vẫn rành rọt từng câu chữ: - Con thấy mỗi lần ba say rượu là ba lại khóc, con không sợ ba đánh đòn, nhưng rất sợ khi thấy ba khóc. Nên gần đây, con thường đổ bớt rượu đi và thêm nước lọc vào… hôm nay con quá tay… Ba Nó nhìn Nó chết trân. “Con gái tôi đã lớn” Buôn Bán Mỗi ngày hai thời kinh, không lần nào Sư vắng mặt, dù khi mưa gió, nóng bức, khi tụng cùng chúng hay lễ một mình. Trong Thiền viện có vị Tăng ưa thích phóng khoáng, bất chấp nghi lễ, rất ít tụng kinh niệm Phật. Một hôm gặp Sư, vị Tăng nói: - Được lợi ích gì mà Thầy tụng kinh hoài vậy? Sư đáp: - Lại thêm một gã Thầy chùa buôn bán! Phật Ở Đâu Những người chủ nghĩa duy lý không hiểu sao người ta lại cứ ngồi lâm râm niệm Phật từ giờ này qua giờ khác, thật là mê tín, vô ích, vô lý và rõ ràng là thiếu cơ sở. Một người trong nhóm họ không chịu nổi sự vô lý đó nên đến hỏi Sư cho ra lẽ: - Không ai thấy Phật ở đâu sao người ta lại niệm? Sư nói : - Nhưng nếu có Phật ở đâu thì ai lại niệm làm gì? Mặt Trái Có một chàng trai trẻ tìm đến một vị Đại Sư để khẩn cầu: “Bạch thầy, vợ con tính tình hầu hết là tốt, nhưng đôi lúc cũng có những tính xấu. Xin thầy chỉ dạy phương cách để biến đổi tính tình vợ con trở thành hoàn toàn tốt.” Vị Đại sư mỉm cười từ tốn giảng: “Trên đời này làm gì có cái gì hoàn hảo chứ. Con người có tính tốt tính xấu, vạn vật cũng có mặt phải mặt trái. Con hãy đi khắp thế gian, tìm cho thầy một tờ giấy chỉ có mặt phải mà không có mặt trái. Nếu con tìm được, thầy sẽ chỉ dạy cho con làm cách nào vợ con chỉ còn có tính tốt.” Đi Sang Bên Cạnh Lão hòa thượng hỏi tiểu hòa thượng: - Nếu bước lên trước một bước là tử, lùi lại một bước là vong, con sẽ làm thế nào? Tiểu hòa thượng không hề do dự đáp: - Con sẽ đi sang bên cạnh. Xem Phần 1 |